RYBA EMILIA (z domu HOLICZ), urodzona 21 V 1911 r. w Przeciszowie, pow. oświęcimski, córka Ludwika i Pauliny z domu Wyczałek. Absolwentka Państwowego Gimnazjum (typu humanistycznego) w Mielcu, maturę zdała w 1930 r. W 1934 r. ukończyła Studium Pedagogiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a następnie studia na Wydziale Filozoficznym (kierunek: filologia polska) UJ i w 1936 r. uzyskała tytuł magistra filozofii w zakresie filologii polskiej. Pracę nauczycielską rozpoczęła w 1936 r. w Prywatnym Gimnazjum i Liceum Sióstr Klarysek w Starym Sączu, w roku szkolnym 1937/1939 uczyła w Prywatnym Liceum i Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Tarnowie, a od 1 IX 1939 r. w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Wł. Jagiełły w Dębicy. 30 X 1939 r. szkoła ta została zamknięta przez hitlerowskie władze okupacyjne. W czasie okupacji pracowała przez kilka miesięcy w Miejskiej Szkole Kupieckiej w Mielcu (V-VII 1940 r.), a później jako pracownik umysłowy (znała dobrze język niemiecki) w niemieckich firmach w Mielcu. Po wyzwoleniu Mielca spod okupacji hitlerowskiej i wznowieniu nauki szkolnej – od roku szkolnego 1944/1945 podjęła pracę w Gimnazjum i Liceum im. S. Konarskiego jako nauczycielka języka polskiego. Ponadto w latach 1947-1949 uczyła w klasach licealnych w Powiatowym Gimnazjum i Liceum Kupieckim w Mielcu. Z biegiem lat, dzięki wiedzy, zaangażowaniu i efektom pracy, stała się jedną z najbardziej znanych i szanowanych nauczycielek licealnych w Mielcu. We wrześniu 1971 r. przeszła na rentę, ale do 1975 r. uczyła w niepełnym wymiarze godzin. Należała do ZNP. Zmarła 16 I 2005 r. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. H. Sienkiewicza.
RYBA EUGENIUSZ, urodzony w Radomyślu Wielkim, syn Władysława i Anny z domu Ptak. Absolwent szkoły średniej o profilu mechanizacji rolnictwa w Radomyślu Wielkim. W latach 1985-1987 odbył zasadniczą służbę wojskową. Powrócił do Radomyśla Wielkiego i został zatrudniony w miejscowej Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” na stanowisku organizatora obsługi rolnictwa i specjalisty ds. zaopatrzenia. W 1992 r. założył własną działalność gospodarczą – sklep z artykułami spożywczymi i przemysłowymi w rodzinnej Dulczy Małej, a w 1996 r. otworzył kwiaciarnię w Radomyślu Wielkim. W 2002 r. został wybrany na radnego Rady Powiatowej w Mielcu, a następnie na członka Zarządu Powiatu Mieleckiego. Po tym wyborze zrezygnował z działalności gospodarczej i zajął się prowadzeniem 10-hektarowego gospodarstwa rolnego. Na radnego powiatowego został wybrany także w 2006 r., 2010 r. i 2014 r., a funkcję członka Zarządu Powiatu Mieleckiego pełnił nieprzerwanie do 2014 r. Ponadto pracował w kilku komisjach Rady Powiatowej oraz był m.in. członkiem Społecznej Powiatowej Rady Pożytku Publicznego i członkiem Komisji Bezpieczeństwa Powiatu Mieleckiego. Od młodości pasjonował się pożarnictwem. W 1993 r. wybrano go na prezesa OSP Dulcza Mała (jednostka od 2003 r. w KSRG), a w 1995 r. został prezesem Zarządu Miejsko-Gminnego ZOSP RP w Radomyślu Wielkim. W 1994 r. założył strażacki chór „Fayer -Ton” przy OSP Dulcza Mała i został jego członkiem. W latach 1995-1998 był członkiem Zarządu Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP w Tarnowie, a po reformie administracyjnej kraju od 1999 r. jest członkiem prezydium Zarządu Powiatowego ZOSP RP w Mielcu. W 2006 r. został wybrany na wiceprezesa Zarządu Oddziału Powiatowego ZOSP w Mielcu, a w 2007 r. wybrano go na członka Zarządu Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP w Rzeszowie. Wymienione funkcje sprawuje nadal. Wyróżniony m.in.: Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, „Złotym Znakiem Związku”, Złotym Medalem „Za Zasługi dla Pożarnictwa” i Złotą Odznaką „Zasłużony Działacz LZS”.
RYBA ZBIGNIEW, urodzony 1 XII 1928 r. w Drohiczynie Poleskim (aktualnie Białoruś), syn Franciszka (pochodzącego z Mielca) i Zofii Köhli. W związku z pracą zawodową Rybowie wielokrotnie zmieniali miejsce zamieszkania i w jesieni 1941 r. powrócili w rodzinne strony. Zbigniew został zatrudniony w stolarni w Chorzelowie. Nie uchroniło go to przed wywózką na przymusowe roboty do Niemiec w 1944 r., ale w czasie chwilowego pobytu w obozie pracy w Prądniku Czerwonym udało mu się zbiec i przez pewien czas musiał się ukrywać. W czasie pobytu w Chorzelowie wprawdzie nie uczestniczył w tajnych kompletach, ale korzystał z książek hr. Jana Tarnowskiego i bywał przez niego przepytywany. Zimą 1945 r. podjął naukę w mieleckim gimnazjum i ukończył ją w 1947 r., a następnie uczęszczał do Liceum Ogrodniczego w Gumniskach-Tarnowie. Maturę zdał w 1949 r., uzyskując tytuł technika ogrodnika. W czasie służby wojskowej ukończył Szkołę Oficerską, a następnie Wyższą Szkołę Artylerii im. gen. Józefa Bema w Toruniu ze stopniem porucznika. Studia w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie ukończył w 1954 r., otrzymując tytuł inżyniera rolnika. Z nakazem pracy powrócił do Mielca i został zatrudniony w Prezydium Powiatowej Rady Narodowej na stanowisku zastępcy kierownika Wydziału Rolnictwa i Leśnictwa, a zarazem głównego agronoma. W 1959 r. został przeniesiony do Powiatowego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych w Mielcu, gdzie pełnił funkcję kierownika biura. W 1961 r. zorganizował od podstaw Zakład Wylęgu Drobiu, cieszący się dużym zainteresowaniem rolników. W 1963 r. został mianowany dyrektorem Zakładu Unasienniania Zwierząt w Czerminie, funkcjonującego na terenie pięciu powiatów i znacząco przyczyniającego się do poprawy wydajności krów. W 1968 r., na wniosek Dyrekcji Instytutu Zootechniki w Krakowie, został powołany na stanowisko dyrektora Zootechnicznego Zakładu Doświadczalnego w Chorzelowie, jednego z trzynastu zakładów Instytutu na terenie kraju. W 1975 r. ukończył studia magisterskie na Wydziale Ekonomiczno-Rolnym Akademii Rolniczej w Warszawie. Kierując przez wiele lat chorzelowskim ZZD znacząco przyczynił się do jego wszechstronnego rozwoju oraz stworzenia zakładowego miniosiedla mieszkaniowego wraz z infrastrukturą dla pracowników. W 1982 r. przeszedł na emeryturę. Był także zaangażowanym działaczem politycznym i społecznym. Od 1956 r. był działaczem ZSL i z jego ramienia radnym Powiatowej Rady Narodowej w Mielcu w latach 70. oraz radnym Gminnej Rady Narodowej w Mielcu w latach 80. W 1964 r. został wybrany prezesem Koła Łowieckiego „Łoś” w Mielcu i funkcję tę pełnił do 2005 r. Za szczególne zasługi dla łowiectwa i Koła „Łoś” nadano mu tytuł Honorowego Prezesa. Należał też do Towarzystwa Miłośników Ziemi Mieleckiej (m.in. członek zarządu) i Koła Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy. Posiadał stopień kapitana rezerwy. Wyróżniony m.in.: Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, najwyższym odznaczeniem łowieckim „Złom” oraz odznakami „Zasłużony Pracownik Rady Narodowej” i „Zasłużony Pracownik Rolnictwa”. Zmarł 8 III 2016 r. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. H. Sienkiewicza.
RYBACKA (ULICA), ulica na osiedlu Wojsław, jedna z bocznych ul. Wojsławskiej. Ma 249 m długości. Biegnie w kierunku rzeki Wisłoki i kończy się w pobliżu wału przeciwpowodziowego. Status ulicy miejskiej i nazwę otrzymała 27 III 1985 r. po włączeniu Wojsławia w granice miasta. Jej adres mają prywatne posesje z domami jednorodzinnymi i przydomowa zielenią. Początkowo miała żużlową nawierzchnię. W 2007 r. otrzymała nową nawierzchnię z kostki betonowej.
Nazwa RYBACKA została wybrana przez mieszkańców Wojsławia. Podobno tędy podążali kiedyś rybacy nad Wisłokę.
RYBAK ANTONI, urodził się 5 II 1912 r. w Brniu Osuchowskim, pow. mielecki, syn Jana i Katarzyny z domu Dusza. Dzieciństwo i wczesną młodość przeżył w Wampierzowie u wujostwa, którym pomagał w gospodarstwie. Tam również ukończył szkołę ludową. W latach międzywojennych był przewodniczącym miejscowego koła ZMW „Wici” i członkiem władz powiatowych tej organizacji w Mielcu. Wiedzę zdobywał na różnego rodzaju kursach, m.in. w ramach Uniwersytetu Ludowego ZMW „Wici” w Gaci Przeworskiej, a następnie sam organizował takie kursy, wzbudzając nieprzychylność do swojej osoby ze strony policji i niektórych księży. Za działalność polityczną represjonowano go, a następnie skierowano do odbycia służby wojskowej w kompanii karnej Korpusu Wojsk Ochrony Pogranicza w Czortkowie, na niebezpiecznym odcinku granicy polsko-radzieckiej. Za nienaganną służbę został skierowany do szkoły podoficerskiej i ukończył ją z wyróżnieniem. Po powrocie do Wampierzowa podjął na nowo działalność społeczno-polityczną, za co znów spotkały go represje. Ponieważ nieprzyjemności doznawała i rodzina, postanowił wyjechać do Francji i tam podjął pracę w gospodarstwie rolnym w miejscowości Pontalrier u podnóża Alp Francuskich. Po wybuchu II wojny światowej i ogłoszeniu na terenie Francji mobilizacji do Armii Polskiej gen. Władysława Sikorskiego zgłosił się do wojska, gdzie powierzono mu szkolenie żołnierzy. Od kwietnia do czerwca 1940 r. jako żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich pod dowództwem gen. Zygmunta Szyszko-Bohusza uczestniczył w działaniach wojennych na terenie Norwegii, m.in. w zwycięskiej bitwie o Narvik (27-28 V). Za wyprowadzenie oddziału francuskiego z niemieckiego okrążenia został odznaczony francuskim Krzyżem Walecznych. Po przemieszczeniu Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich do Francji jego jednostka została skierowana do obrony Paryża, ale w drodze otrzymano wiadomość o kapitulacji Francji. Wraz z innymi żołnierzami polskimi został wzięty do niewoli. Przez kilka miesięcy przebywał w obozach przejściowych na terenie Francji, a później do końca wojny w obozie jenieckim w Hamburgu, gdzie został wyzwolony przez wojska alianckie. Przez ostatnie siedem miesięcy niewoli ukrywał i żywił kapitana Wojska Polskiego Józefa Barana, uczestnika ruchu oporu w Hamburgu, który zbiegł z obławy niemieckiej i schronił się na terenie obozu jenieckiego w nieczynnej, zbombardowanej cegielni. Po wyzwoleniu A. Rybak powrócił do Francji i pracował jako górnik w kopalni węgla w tzw. Zagłębiu Północnym. Za namową mjr. J. Barana, wtedy już pracownika Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu, powrócił do Polski. Po ślubie z Emilią Liguz objął przekazane przez wuja gospodarstwo w Wampierzowie i w następnych latach uczynił je wzorcowym gospodarstwem rolnym. M.in. wprowadzał do uprawy nowe odmiany zbóż i roślin okopowych, hodował zarodowe sztuki trzody chlewnej, krów i koni, które sprzedawał innym rolnikom. Jego gospodarstwo było tematem jednego z odcinków cyklicznej audycji TVP pt. „Kraj”. Należał do Związku Hodowców Trzody Chlewnej, Związku Hodowców Bydła Mlecznego i Związku Hodowców Koni. Od powrotu do kraju po II wojnie światowej angażował się w działalność społeczno-polityczną, najpierw w ZMW „Wici”, a później w ruchu ludowym. Jako przybyły z Francji doznawał nieprzyjemności ze strony UB, ale wstawiennictwo wpływowego oficera J. Barana (później generała) uchroniło go od represji. W 1946 r. wstąpił do PSL, a w roku 1949 organizował struktury ZSL w powiecie mieleckim. W latach 1952-1960 był członkiem władz wojewódzkich ZSL w Rzeszowie i kierownikiem Wydziału Organizacyjnego ZSL, a w latach 1960-1973 pełnił funkcję prezesa Powiatowego Komitetu ZSL w Mielcu. W 1961 r. i 1965 r. był wybierany posłem na Sejm PRL i funkcję tę pełnił do 1969 r. Wyróżniony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, licznymi odznaczeniami wojskowymi, medalami okolicznościowymi i odznakami stowarzyszeniowymi oraz tytułami kombatanta francuskiego i polskiego. Zmarł 6 X 1996 r. Spoczywa na cmentarzu w Wadowicach Górnych.
RYBAK CZESŁAW, urodzony 3 I 1950 r. w Wampierzowie, pow. mielecki, syn Antoniego i Emilii z domu Liguz. W czasie nauki w Szkole Podstawowej w Wampierzowie należał do harcerstwa i był zastępowym. Ukończył Technikum Mechaniczne w Mielcu i zdał maturę w 1969 r. Studiował 2 lata na Wydziale Metalurgicznym AGH w Krakowie, a następnie w latach 1971-1975 na Wydziale Automatyki i Techniki Obliczeniowej Moskiewskiego Instytutu Energetycznego, uzyskując tytuł magistra inżyniera matematyka. W 1975 r. podjął pracę w Regionalnym Ośrodku Elektronicznych Maszyn Cyfrowych WSK Mielec, zajmując kolejno stanowiska: projektanta, kierownika Sekcji Projektowania, kierownika Działu Projektowo-Programowego i głównego specjalisty ds. informatyki. W latach 1978-1983 odbył studia doktoranckie w Moskiewskim Instytucie Energetycznym, a następnie obronił pracę doktorską z zakresu serwisu programowego w sterowaniu procesami gospodarczymi, uzyskując tytuł doktora nauk technicznych. Pod jego kierunkiem Ośrodek Informatyki WSK „PZL-Mielec” opracowywał i wdrażał systemy informatyczne z zakresu kadr i płac dla macierzystego zakładu oraz całego Zjednoczenia PZL. Przyczynił się do wprowadzenia zmian jakościowych w technologii przetwarzania danych; w miejsce zbierania i przetwarzania danych opartych na kartach perforowanych wdrożono system oparty na mikrokomputerach i dyskietkach jako nośniku, a maszyna cyfrowa R-32 została zastąpiona komputerem IBM. Pod kierunkiem A. Rybaka wykształcił się zespół informatyków należący w tym czasie do czołówki krajowej. Z tej kadry część osób po 1990 r. założyła własne firmy informatyczne, funkcjonujące na terenie Mielca, a później także na terenie całego kraju. Był także działaczem politycznym. Od 1973 r. należał do PZPR, a w latach 1988-1990 był przewodniczącym Komisji Kontroli Partyjnej w WSK „PZL-Mielec”. W styczniu 1990 r. był delegatem na ostatni XI Zjazd PZPR. Był też członkiem założycielem Socjaldemokracji Rzeczpospolitej Polskiej. W 1990 r. odszedł z WSK, nie akceptując zmian wprowadzanych przez nowe kierownictwo. W sierpniu tego roku rozpoczął własną działalność gospodarczą. Od 2002 r. pełnił funkcję prezesa Mieleckiego Towarzystwa Kupieckiego. Publikował w lokalnej prasie artykuły na tematy społeczno-gospodarcze. Zmarł 28 VIII 2015 r. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Domacynach.
RYBAK RYSZARD BRONISŁAW, urodzony 7 VII 1956 r. w Brniu Osuchowskim, powiat mielecki, syn Eugeniusza i Józefy z domu Klich. Absolwent Liceum Ekonomicznego w Mielcu z maturą w 1975 r. W okresie szkolnym startował w III Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży w Krakowie (1973 r.) oraz w zawodach krajowych i międzynarodowych. Studia na Wydziale Prawa i Administracji UMCS w Lublinie ukończył w 1979 r. z tytułem magistra. Pracę zawodową rozpoczął 1 VIII 1979 r. w Spółdzielni Usług Rolniczych w Czerminie jako specjalista ds. pracowniczych. W 1980 r. odbył przeszkolenie wojskowe w Elblągu i Zamościu. Z dniem 16 III 1982 r. przeszedł do Urzędu Miejskiego w Mielcu na stanowisko inspektora ds. wojskowych. Od 15 VIII 1983 r. rozpoczął pracę w Sądzie Rejonowym w Kolbuszowej i do 31 I 1989 r. pełnił funkcje: asesora (do 17 X 1984 r.), sędziego, wiceprezesa (1 X 1983 r. – 31 XII 1988 r.) i przewodniczącego Wydziału Karnego (9 I 1984 r. – 31 I 1989 r.). W 1986 r. ukończył studia podyplomowe w zakresie prawa karnego w Studium Wymiaru Sprawiedliwości na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 1 II 1989 r. przeszedł do pracy w Sądzie Rejonowym w Mielcu na stanowisko sędziego (do 4 I 2019 r.) oraz pełnił kierownicze funkcje: prezesa Sądu (16 V 1990 r. – 31 V 1998 r.), wiceprezesa Sądu (12 VIII 2002 r. – 11 VIII 2010 r.) oraz przewodniczącego Wydziału Karnego (1 I 1989 r. – 31 VII 1997 r.) i przewodniczącego Wydziału Ksiąg Wieczystych (1 VIII 1997 r. do 16 VIII 2018 r.). W 2006 r. ukończył Studium Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji UMSC w Lublinie. Posiada stopień porucznika rezerwy. Od 5 I 2019 r. pozostaje sędzią w stanie spoczynku.
RYBIŃSKI JÓZEF, urodzony 18 marca 1951 r. w Rudzie koło Radomyśla Wielkiego, pow. mielecki, syn Adama i Zofii z domu Paliga. Ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową i Technikum Rolnicze w Ropczycach z maturą w 1971 r. Pracę zawodową rozpoczął w Państwowym Ośrodku Maszynowym Mielec (Wojsław), jako stażysta, a następnie był pracownikiem kontroli technicznej, mistrzem i st. mistrzem – zastępcą kierownika produkcji. Równocześnie studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Krakowskiej – Punkt Konsultacyjny w Mielcu i w 1978 r. uzyskał tytuł inżyniera. W styczniu 1977 r. przeszedł do Spółdzielni Kółek Rolniczych w Radomyślu Wielkim (później w Partyni) na stanowisko wiceprezesa i przyczynił się do rozwoju różnych form współpracy z WSK w Mielcu i Sanoku. Przez krótki czas przebywał w USA. Po powrocie na stanowisko wiceprezesa nadal dążył do rozwoju SKR, a ponadto angażował się społecznie na rzecz środowiska. W latach 1983-1990 był radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Tarnowie, a później radnym Rady Miasta i Gminy Radomyśl Wielki (m.in. był przewodniczącym Komisji Finansów i Budżetu). W wyborach samorządowych w 1998 r. został wybrany na burmistrza Radomyśla Wielkiego. Kompetentne i gospodarskie zarządzanie miastem i gminą było wysoko oceniane przez środowisko, toteż wybierano go na burmistrza w kolejnych kadencjach (2002-2006, 2006-2010, 2010-2014, 2014-2018 i 2018-2023). W tym czasie gmina Radomyśl Wielki rozwijała się dynamicznie i w sposób zrównoważony. Zdecydowanie na korzyść zmieniło się samo miasto, a zwłaszcza jego centrum. Te korzystne zmiany zostały dostrzeżone także z zewnątrz. Radomyśl Wielki był laureatem wielu rankingów i konkursów, m.in.: „Najlepsza Gmina Miejska”, „Najtańszy Urząd”, „Laur Gospodarności”, „Samorządowy Lider Edukacji” i „Gmina Fair Play”. Także sam Józef Rybiński otrzymał szereg odznaczeń i wyróżnień, m.in.: Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi, Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”, Brązowy Medal „Za Zasługi dla Policji”, Medal Honorowy im. Bolesława Chomicza, Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa, Odznakę „Za Zasługi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych”, Złotą Honorową Odznakę LZS, Honorową Odznakę TKKF i Odznakę „Zasłużony Działacz LZS” oraz tytuły, m.in.: „Najpopularniejszy Burmistrz Społeczności Podkarpackiej” (2007, 2014) i Laureat „Podkarpackiej Nagrody Samorządowej” (2012).
RYCERSKI WITOLD, dyrektor naczelny Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Mielcu w latach 1962-1966. W listopadzie 1966 r. został przeniesiony służbowo do Fabryki Łożysk Tocznych w Kraśniku na stanowisko dyrektora naczelnego.
RYCZAJ TADEUSZ, urodzony 28 VIII 1931 r. w Kowlu na Wołyniu, syn Jana i Stanisławy z domu Kamuda. Do Mielca przybył z matką w 1939 r. Absolwent Państwowej Szkoły Ogólnokształcącej Stopnia Licealnego im. S. Konarskiego w Mielcu, maturę zdał w 1950 r. Po maturze został zatrudniony w WSK Mielec na stanowisku księgowego, a następnie pełnił funkcje kierownika Sekcji Planowania Kosztów i kierownika Działu Planowania Ogólnego. W 1961 r. ukończył studia w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie i uzyskał tytuł magistra ekonomii. W 1962 r. powierzono mu funkcję zastępcy dyrektora naczelnego ds. ekonomicznych, a w 1966 r. został mianowany dyrektorem naczelnym WSK Mielec i funkcję tę pełnił do 1989 r. Poza pracą zawodową pełnił szereg funkcji społecznych. Był m.in.: posłem na Sejm PRL IX kadencji (1985-1989), przewodniczącym Rady Zjednoczenia Przemysłu Lotniczego (do 1985 r.), przewodniczącym Miejskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu (lata 70.) oraz członkiem: Rad Społecznych w Politechnice Rzeszowskiej i Politechnice Krakowskiej, Komisji Rozwoju Makroregionu Południowo-Wschodniego, Rady Nauki i Techniki Makroregionu Południowo-Wschodniego, wojewódzkich i miejscowych władz PZPR. Brał także udział w pracach Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa w Krakowie i Rzeszowie. Poprzez długoletnie kompetentne kierowanie mielecką WSK oraz aktywną działalnością społeczną znacząco przyczynił się do dynamicznego i wielokierunkowego rozwoju WSK, m.in.: rozbudowy obiektów przemysłowych, wprowadzania do produkcji szeregu wyrobów, wzrostu zatrudnienia od 12 tys. pracowników w 1966 r. do ponad 20 tys. w latach 80., wzrostu kadry z wyższym wykształceniem (1966 r. – 120 osób, 1989 r. – 2 000), rozbudowy infrastruktury oświatowej, kulturalnej i sportowej, a także rozwoju społeczno – gospodarczego Mielca i jego regionu. Wyróżniony został m.in.: Orderem Sztandaru Pracy I Klasy, Krzyżem Komandorskim OOP, Krzyżem Oficerskim OOP, Krzyżem Kawalerskim OOP, wpisem do „Księgi Zasłużonych dla Miasta Mielca” w 1979 r. Od 1989 r. przebywał na emeryturze. Zmarł 1 I 2010 r. Spoczywa na cmentarzu w Chorzelowie koło Mielca. Pośmiertnie przyznano Mu Pieczęć Zasług Obywatelskich „Sigillum Meriti Civilis” TMZM. Ponadto Jego imieniem nazwano rondo przy bramie głównej do SSE EURO-PARK MIELEC (wcześniej WSK).
RYDEL MIKOŁAJ, urodzony 6 XII 1874 r. w Nizinach-Rożniatach, powiat mielecki, syn Romana i Sabiny z Marynowskich. Uczył się w szkołach w Mielcu i Tarnowie oraz pomagał ojcu w zarządzaniu majątkiem. Studia w Wyższej Szkole Rolniczej w Dublanach koło Lwowa ukończył w 1894 r. Po śmierci ojca (1899 r.) odziedziczył majątek Niziny-Rożniaty (480 ha) i zarządzał nim do 1911 r. Utrzymywał kontakty gospodarcze z Mielcem. Fachowo zarządzany majątek był jednak niszczony przez częste powodzie, a rodzina miała kłopoty ze zdrowiem. Zdecydował się więc w 1911 r. zakupić majątek w Dołuszycach i Kurowie koło Bochni, a Niziny-Rożniaty wydzierżawić. Można nadmienić, że do Nizin i Dołuszyc przyjeżdżał kuzyn Lucjan Rydel, późniejszy znany poeta młodopolski. W czasie I wojny światowej, bojąc się o rodzinę, w 1915 r. ewakuował się na Morawy. Po odejściu frontu na wschód powrócił do Dołuszyc, Majątek był w fatalnym stanie, a dwór splądrowany. Mimo niezwykle trudnych warunków starał się uporządkować Dołuszyce i przywrócić do poprzedniego stanu. Zmarł 2 XII 1917 r. Pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu w Bochni.
RYDZIK WINCENTY, urodzony w 1907 r., syn Walentego. Był posterunkowym Policji Państwowej. W 1932 r. służył w Komendzie Policji Państwowej w Mielcu w stopniu posterunkowego, a następnie został przeniesiony na Polesie. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r., w wyniku nakazanej ewakuacji, znalazł się na wschodnich ziemiach polskich. Po 17 IX, kiedy Armia Czerwona zajęła te tereny, został wzięty do niewoli i przekazany NKWD. Uwięziono go w obozie w Ostaszkowie. W pierwszych dniach kwietnia (prawdopodobnie 1 IV 1940 r.) został przewieziony wraz z wieloma innymi Polakami do Tweru i wkrótce potem rozstrzelany w tamtejszej siedzibie NKWD. Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje.
RYDZOWSKI JAN STANISŁAW, urodzony 11 I 1923 r. w Książnicach, powiat mielecki, syn Józefa i Karoliny z domu Kenar. W listopadzie 1942 r. został wywieziony na przymusowe roboty do Austrii. W kwietniu następnego roku uciekł i powrócił w rodzinne strony, a następnie zgłosił się do oddziału partyzanckiego „Jędrusie”. Przyjął pseudonim „Dębica”, a później „Zając”. Wkrótce potem został aresztowany przez „kata ziemi mieleckiej” gestapowca Rudolfa Zimmermanna. Skierowano go do obozu w Pustkowie, skąd po trzech miesiącach został zwolniony. Po rozstrzelaniu przez Niemców jego brata Stanisława i kolegi – Motyla, wrócił do partyzantki, tym razem do oddziału Wojciecha Lisa. Uczestniczył w wielu akcjach, w tym w akcji „Burza” jako żołnierz oddziału AK „Hejnał” (VII-VIII 1944 r.) W styczniu 1945 r. został aresztowany przez NKWD, ale nie udowodniono mu żadnej winy i został zwolniony z aresztu. Powrócił do oddziału Lisa i działał w opozycji do powojennej nowej władzy. 5 I 1948 r. został aresztowany i skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie na karę śmierci. Po staraniach rodziny prezydent Bolesław Bierut zmienił karę na dożywotnie więzienie. W więzieniu we Wronkach przebywał do 9 I 1957 r., bowiem po rewizji nadzwyczajnej karę skrócono. Po powrocie został zatrudniony w Powiatowym Zarządzie Dróg Lokalnych w Mielcu jako pracownik fizyczny. Zmarł 17 X 1978 r. Pochowany na cmentarzu w Książnicach.
RYKOWSKA TERESA (z domu TĘCZA), urodzona 13 VI 1948 r. w Wólce Niedźwiedzkiej koło Sokołowa Małopolskiego, córka Tomasza i Marii z domu Urban. Absolwentka Liceum Pedagogicznego w Mielcu, maturę zdała w 1967 r. Pracowała jako nauczycielka w Szkole Podstawowej w Górnie (1967-1969), Szkole Podstawowej w Kosowach (1969-1971), Zakładzie Wychowawczym w Smoczce koło Mielca (1971-1974) i Państwowym Przedszkolu nr 13 w Mielcu (1974-1978). W ramach prac pozalekcyjnych prowadziła kółka taneczne i filatelistyczne oraz Szkolne Kasy Oszczędności. Równocześnie dokształcała się, kończąc m.in. kurs wychowania fizycznego w Rzeszowie (1968) i kurs pedagogiki specjalnej w Tomaszowie Lubelskim (1973). W 1978 r. została mianowana wicedyrektorem Państwowego Przedszkola nr 7 w Mielcu. W 1981 r. ukończyła studia w Instytucie Kształcenia Nauczycieli im. Władysława Spasowskiego w Warszawie Filia w Tarnowie i uzyskała tytuł magistra. Od 1983 r. do 2008 r. pełniła funkcję dyrektora Państwowego Przedszkola nr 2 w Mielcu (później Przedszkole Miejskie nr 2). W 2002 r. ukończyła kurs dla oświatowej kadry kierowniczej w Rzeszowie oraz kurs „Współczesne metody pracy z dziećmi w edukacji przedszkolnej”. Wyróżniona m.in. Nagrodą Ministra Oświaty i Wychowania III stopnia. W 2008 r. przeszła na emeryturę. Zmarła 19 VI 2018 r. Pochowana na cmentarzu komunalnym w Mielcu przy ul. Królowej Jadwigi.
RYMANOWSKI CZESŁAW, urodzony 16 VII 1916 r. w Krakowie, syn Feliksa i Marii z Zajączkowskich. Absolwent Gimnazjum im. J. Słowackiego w Przemyślu z maturą w 1934 r. Studia prawnicze odbył na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie i w 1938 r. uzyskał tytuł magistra praw. Wielokrotnie odwiedzał swoich krewnych – rodzinę Rymanowskich w Mielcu. Po studiach został powołany do służby wojskowej i po rocznym kursie w Szkole Podchorążych w Jarosławiu jako podchorąży wziął udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Krakowa. W marcu 1940 r. wyruszył pieszo, przez Europę, do Polskiej Armii tworzącej się w Syrii i Palestynie. Jako oficer w Brygadzie Karpackiej wziął udział w obronie Tobruku i tam 9 XII 1941 r. został ranny. Po zaleczeniu rany, w II Korpusie gen. Andersa odbył całą kampanię włoską, m.in. pod Monte Cassino został ponownie ranny. Brał też udział w walkach o Bolonię i był jednym z pierwszych, którzy wkroczyli do zdobytego miasta. Za udział w II wojnie światowej został odznaczony m.in.: Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Medalem Wojskowym (dwukrotnie), Krzyżem Monte Cassino, Gwiazdą Włoch, Gwiazdą za Wojnę 1939-1945, Gwiazdą Afryki i Medalem Obrony. Po wojnie przebywał w Polskim Korpusie Przesiedleńczym w Anglii, a następnie został zdemobilizowany (24 X 1947 r.) i wyjechał do Australii. Początkowo pracował fizycznie, m.in. przy wyrębie drzew na Tasmanii, a później jako urzędnik w urzędzie pocztowym w Melbourne. Tęsknił jednak za Polską i powrócił do kraju w 1960 r. W 1964 r., po złożeniu egzaminu sędziowskiego, a następnie egzaminu adwokackiego w 1967 r., został wpisany w grudniu 1967 r. na listę adwokatów w Chrzanowie. Od marca 1968 r. pracował w Zespole Adwokackim nr 1 w Chrzanowie. Zmarł 1 X? 1983 r. Pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. H. Sienkiewicza.
RYMANOWSKI EDMUND, urodzony 16 I 1919 r. w Great-Neck, Bay Side (USA), syn Zygmunta i Stefanii z domu Wydro. W 1922 r. rodzina Rymanowskich powróciła do Polski i zamieszkała w Mielcu. Absolwent Państwowego Gimnazjum i Liceum Koedukacyjnego im. S. Konarskiego w Mielcu, maturę zdał w 1937 r. Studia na Akademii Handlowej i Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przerwała wojna. Powrócił do Mielca i od 1940 r. pracował w stolarni mechanicznej. Równocześnie włączył się w miejscową działalność konspiracyjną, m.in. wziął udział w akcji niszczenia dokumentów i ewidencji w Urzędzie Pracy (Arbeitsamt) w maju 1941 r. Zagrożony aresztowaniem w czerwcu 1941 r. uciekł z Mielca do Żarówki Podlesia (później Janowiec), gdzie posiadał własne lasy. Przez pewien czas ukrywał się u gajowego Jakuba Nosala, a następnie został zatrudniony jako gajowy. 15 VII 1941 r. złożył przysięgę przynależności do ZWZ (później AK) i otrzymał pseudonim „Dziedzic”. Uczestniczył w akcjach zbrojnych, m.in. potyczkach z patrolami żandarmerii oraz w akcji „Burza”. Udzielał schronienia zdekonspirowanym partyzantom i Żydom, ratował od wywozu na przymusowe roboty młodych Polaków, zatrudniając ich przy robotach leśnych i wydając (przy pomocy urzędników w Mielcu i Radomyślu Wielkim) odpowiednie dokumenty. Przy pomocy pracowników leśnych (także żołnierzy AK) prowadził akcję zbierania i odkupywania broni, która została użyta później w akcji „Burza”. 21 I 1945 r. powrócił do Mielca, ale wkrótce został zmuszony do zmiany zamieszkania. Podjął pracę w cegielni w Żabnie i równocześnie kontynuował studia na Akademii Handlowej w Krakowie, które ukończył z tytułem magistra w 1948 r. Czynił starania o wyjazd do USA (posiadał obywatelstwo amerykańskie), ale bez skutku. Nie ujawnił swej przynależności do ZWZ-AK. W latach 1950-1952 był kierownikiem Zespołu Ruchomej Wystawy Gospodarczej, a następnie pełnił funkcję gospodarza wystawy w Państwowym Przedsiębiorstwie Wystaw i Targów w Poznaniu. Po likwidacji przedsiębiorstwa został zatrudniony w Mechanicznych Zakładach Produkcyjnych w Mikołowie koło Katowic jako kierownik planowania. W latach 1952-1967 pracował w Zjednoczeniu Budownictwa Miejskiego w Stalowej Woli, a następnie w Lublinie, m.in. na stanowisku zastępcy dyrektora ds. administracji i zaopatrzenia, a później naczelnika Wydziałów: Środków Produkcji, Zatrudnienia i Płac oraz Ekonomicznego w Lubelskim Zjednoczeniu Budownictwa. Od 11 XII 1967 r. przeszedł do pracy w WSK Mielec na stanowisko kierownika sekcji planowania zatrudnienia i pełnił tę funkcję do 22 II 1979 r., kiedy ze względu na stan zdrowia przeszedł na wcześniejszą emeryturę. Należał do ZBoWiD w Mielcu. Wyróżniony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi i odznakami resortowymi. Zmarł 19 X 1996 r. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. H. Sienkiewicza.
RYMANOWSKI ZYGMUNT, urodzony w 1877 r. w Mielcu, syn Tomasza i Karoliny z Wydrów. Ukończył szkołę powszechną w Mielcu, a następnie uzyskał dyplom czeladniczy w zawodzie kowal – ślusarz. Podjął pracę w Zakładach Budowy Maszyn i Kotłów w Sosnowcu i tam zdobył zawód mechanika. Po odbyciu służby wojskowej w 17 pułku piechoty austriackiej (1898-1899) pracował jako mechanik we Wiedniu. W 1901 r. wyjechał do Ameryki Północnej i w Nowym Yorku prowadził sklep rzeźniczy i delikatesy. Sprowadził też swoich braci i pomógł im w urządzeniu się. W 1920 r. zaprojektował urządzenie, przy którego pomocy przesunął bez uszczerbku dom na odległość ponad 50 m. Prowadził także działalność patriotyczną i filantropijną wśród amerykańskiej Polonii, a na apel o pomoc przy odbudowie Polski zakupił pakiet akcji Banku Związku Spółek Zarobkowych w Poznaniu. W 1922 r. powrócił do rodzinnego Mielca i wybudował willę „Irena” przy ul. T. Kościuszki. Chcąc unowocześnić miasto podjął decyzję o jego elektryfikacji. Uzyskał uprawnienia mistrzowskie z dziedziny elektryki i został członkiem Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Obok willi „Irena” zbudował i uruchomił pierwszą elektrownię w Mielcu i wykonał napowietrzną sieć elektryczną wraz z oświetleniem ulicznym. Pierwszy raz światło z sieci elektrycznej Rymanowskiego zabłysło 14 I 1924 r. w budynku szkolnym przy ul. T. Kościuszki. Niedługo potem wprowadził światło elektryczne do budynku gminnego, a w 1926 r. uruchomił kino. W kolejnych latach powiększał sieć, stosując dla placówek, ulic i placów gminnych 30 % zniżkę. Wykorzystując nadwyżkę pary wodnej i wody, w latach 30. zbudował zakład kąpielowy (łaźnię publiczną) i salon fryzjerski. W celu potanienia kosztów transportu węgla ze Śląska zorganizował transport galarami rzekami Wisłą i Wisłoką. W 1933 r. zbudował stolarnię mechaniczną z wyrobami stolarskimi budowlanymi oraz wytwórnią mebli i parkietów. Zaprojektował i wykonał ślizg – łódź dla 10 osób o napędzie silnikiem samolotowym ze śmigłem. Podjął też próbę zorganizowania eksploatacji żwiru i piasku z rzeki Wisłoki na odcinku od Pilzna do Gawłuszowic, aby uzyskać materiały dla budownictwa i poprawić żeglowność Wisłoki. Plan ten przerwała jednak niespodziewana śmierć. Równie aktywnie żył sprawami społecznymi miasta i przyłączał się do działalności stowarzyszeń. W latach 1924-1927 pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Był jednym z inspiratorów budowy gmachu „Sokoła” z salą widowiskową i wykonał dla niego instalację elektryczną. Także nieodpłatnie zelektryfikował kościół św. Mateusza. W 1927 r. został przewodniczącym zarządu nowo powołanej Powiatowej Kasy Rękodzielniczej w Mielcu. Był też członkiem zarządu Towarzystwa Mieszczańskiego „Ojczyzna”. Wspierał działalność Akademickiego Koła Mieleczan we Lwowie. Zmarł 23 VI 1935 r. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. H. Sienkiewicza.
RYMANOWSKIEGO ZYGMUNTA (ULICA), niewielka (80 m) i „ślepa” uliczka prywatna na osiedlu J. Kilińskiego. Powstała pod koniec lat 80., a patrona otrzymała 19 XII 1990 r. Jest boczną ulicy S. Sękowskiego i równoległą do ul. F. Żwirki i S. Wigury. Stanowi jedyną drogę komunikacyjną dla kilku posesji z okazałymi domami. Posiada nawierzchnię z kostki brukowej. Wybór tej właśnie ulicy dla zasłużonego mielczanina ma związek z jedną z posesji rodziny Rymanowskich, położoną przy skrzyżowaniu ulic S. Sękowskiego oraz F. Żwirki i S. Wigury.
RYMARSTWO I SIODLARSTWO, rzemiosła wytwarzające przedmioty ze skóry (poza obuwiem), zwłaszcza uprząż, siodła, pasy i smycze, znane były w Mielcu prawdopodobnie od pierwszych wieków istnienia miasta. Jego właściciele i mieszkańcy posiadali sporo koni, a uprząż i siodła były wówczas powszechnie stosowane. Mieleccy rymarze, których nigdy nie było wielu, nie stanowili odrębnego cechu i należeli do cechu zbiorowego. W dokumentach z XVI w. wspominani są rymarze Paweł i Franciszek, w 1628 r. – rymarz Wawrzyniec i siodlarz Wojciech, a w 2. połowie XVII w. – Jędrzej Wiśniowski, Anna Siodlarzowa i Jadwiga Rymarka. Później rymarstwo w Mielcu chyba niewiele znaczyło lub nie funkcjonowało, bo w wykazach rzemieślników nie wymieniano rymarzy. W czasie okupacji hitlerowskiej funkcjonowały dwa zakłady rymarskie: Stanisława Piekarskiego przy Hohenbachstrasse 1 (Legionów) i Edwarda Rembisia (Rębisia) przy ul. Moniuskostrasse (3 Maja 18). Do naszych czasów dotrwał jeden zakład rymarski, prowadzony przez rodzinę Rębisiów (Stanisława Rębisia) u zbiegu ulic Szerokiej i 3 Maja, z charakterystycznym konikiem na wystawie.
RYNEK, wzorem miast budowanych od XII i XIII w. w Europie zachodniej i środkowej, powstał jako centrum pierwszej zabudowy miasta, założonego przez Jana i Bernardyna Mieleckich 18 XI 1470 r., na planie prostokąta o wymiarach 100 m x 87 m, z ulicami prowadzącymi w różnych kierunkach. W dokumencie lokacyjnym wyraźnie podkreślono największą wartość nieruchomości znajdujących się przy rynku: „…Po wygaśnięciu wolnizny dwudziestu lat, powinni płacić nam i naszym spadkobiercom, każdy mieszczanin w rynku od szczytu (dachu) każdego domu, po pięć groszy monety zwykłej, a przy ulicach po trzy grosze rocznie…”. Od początku funkcjonowania rynek spełniał klasyczną rolę centrum życia gospodarczego i społecznego. Na rynku stał drewniany ratusz – siedziba władz miejskich i więzienia miejskiego (urządzonego zapewne w piwnicach). Z trzech stron obudowano ratusz kramami i jatkami. Tu również znajdował się pręgierz i pod daszkiem kłoda do mierzenia zboża. Cały teren rynku, niezabudowany i nieco utwardzony, był najczęściej miejscem handlu, szczególnie ożywionego w czasie targów tygodniowych (soboty, później czwartki) i jarmarków (dwóch targów rocznych). Sprzedawano zarówno na terenie rynku jak i w podcieniach wybudowanych przy nim domów. Ponadto w wielu przyrynkowych domach mieściły się karczmy i warsztaty rzemieślnicze. Rynek był również miejscem uroczystości i publicznego wymierzania kar. Kilkakrotnie jego drewniana zabudowa ulegała zniszczeniu w wyniku groźnych pożarów miasta. Zapewne po kolejnym spaleniu się ratusza nie odbudowano go, a siedzibę władz miasta umieszczono w wydzierżawianych domach prywatnych. Potwierdzeniem tego są skrupulatnie sporządzone Metryki – Józefińska (1788) i Franciszkańska (1820), które nie wymieniają ratusza, a także mapa katastralna z 1850 r. z niezabudowanym rynkiem. W ostatnim dziesięcioleciu XIX w. zamontowano oświetlenie naftowe. W 1900 r. wielki pożar centralnej części Mielca strawił zdecydowaną większość drewnianych domów, m.in. zabudowę podcieniową przy rynku. W 1901 r. uchwałą Wydziału Powiatowego postanowiono, że w rynku i śródmieściu mogą być budowane domy murowane, a do tego w rynku wyłącznie piętrowe. Zakazano budowy w tym rejonie tzw. bocznych budynków z drewna. Już w pierwszym dziesięcioleciu XX w. zbudowano większość budynków, a najbardziej reprezentacyjną stała się pierzeja północna. Zmieniono oświetlenie, montując w 1908 r. latarnie gazowe. Wkrótce także zakończono budowę domów w pierzejach wschodniej i zachodniej. Ozdobą centrum miasta stała się kamienica z kopułą, zbudowana w 1904 r. dla rodziny Jana Łojczyka. Jedynie pierzeja południowa jeszcze w latach 30. była niekompletna. Funkcję głównego targowiska miasta zachował rynek do lat 30. XX w. Setki lat handlowano na nim zwierzętami i żywnością, często z wozów, przy którym stały konie. (Potwierdzają to fotografie z różnych lat.) Nic więc dziwnego, że po każdym dniu targowym ten centralny plac miasta był jednym wielkim śmietniskiem, albo przy deszczowej pogodzie wielkim bajorem wydzielającym wielce nieprzyjemną woń. O zapewnienie warunków sanitarnych także nie troszczono się zbyt wiele, toteż mnożyły się różne choroby, a nawet wybuchały epidemie. Nie wszystkim to jednak przeszkadzało, zwłaszcza handlującym i właścicielom licznych przy rynku lokali z alkoholem, w których pozostawiano przecież niemałe sumy z utargu. Na Rynku odbywały się też manifestacje chłopskie, niekiedy z udziałem liderów ruchu ludowego w Polsce, m.in. Wincentego Witosa. W lipcu 1938 r. na zlecenie burmistrza Franciszka Kazany, bez uzgodnienia z Radą Miejską, handel z Rynku został przeniesiony na obrzeża Śródmieścia. Teren uporządkowano, a po przekątnej Rynku zbudowano chodniki oraz zasadzono drzewka i kwiaty. W czasie nieobecności burmistrza 18 VII odbyło się posiedzenie Rady Miejskiej. W imieniu radnych prof. W. Kania wyraził votum nieufności dla burmistrza i niemal wszyscy (poza wiceburmistrzem P. Żelaską i K. Olszewskim) opuścili salę obrad. Kilka kolejnych zawiadomień o posiedzeniach zostało przez radnych zignorowanych, ale groźba kolejnego rozwiązania Rady poskutkowała i 24 VIII udało się przeprowadzić posiedzenie. Burmistrz F. Kazana przeprosił Radę za podjęcie prac na Rynku bez wcześniejszego uzyskania zgody, ale uczynił to ze względu „na pilność sprawy i bezinteresownie”. Tłumaczenie przyjęto. Handel na Rynek już nie powrócił, a centrum miasta wypiękniało. W okresie okupacji hitlerowskiej otrzymał nazwę „Victoria Platz”. Tu często stacjonowały wojska niemieckie. 9 III 1942 r. na tym miejscu hitlerowcy zgromadzili Żydów i stąd wyprowadzili ich poza miasto, gdzie najsłabszych rozstrzelali, a pozostałych skierowali do obozów. Po II wojnie światowej Armia Radziecka urządziła na jego wschodniej części cmentarz swoich żołnierzy poległych o wyzwolenie Mielca w sierpniu 1944 r. W 1948 r. zwłoki żołnierzy przeniesiono na specjalny Cmentarz Żołnierzy Radzieckich przy ul. Wolności. Rynek, w tym samym roku nazwany placem gen. K. Świerczewskiego, systematycznie zadrzewiano i ukwiecano, pozostawiając drogę po przekątnej oraz dojazd do wszystkich pierzei. Od 1961 r., po umieszczeniu przystanków MKS (miejskich i podmiejskich), stawał się coraz bardziej ruchliwy. Natężenie ruchu kołowego rosło z roku na rok, bowiem przekątna placu pozostawała częścią jedynej trasy tranzytowej przez Mielec z zachodu. W latach 80. cała zabudowa została objęta opieką konserwatorską, a szereg kamieniczek wpisano do „Rejestru zabytków województwa rzeszowskiego”. 28 II 1990 r. przywrócono nazwę „Rynek”. Równocześnie w latach 90. Rynek wypiękniał, bowiem niemal wszystkie domy stojące wokół niego otrzymały nowe elewacje, zaś ulice i chodniki – nowe nawierzchnie z asfaltu i kostki brukowej. W ostatnim kwartale 2005 r. ruch tranzytowy przez przekątną Rynku znacznie zelżał, bowiem oddano do użytku Aleje Jana Pawła II, które przejęły większość ruchu kołowego w tej części miasta. W ramach rewitalizacji Starego Mielca w 2011 r. zakończono przebudowę i modernizację rynku, m.in. w jego centrum zbudowano fontannę. Oficjalne oddanie rynku do użytku nastąpiło 4 IX 2011 r. w czasie plenerowego widowiska „Mielecki Rynek otwarty na XXI wiek” w wykonaniu Chorągwi Rycerstwa Ziemi Sandomierskiej (część historyczna) oraz czołowych polskich artystów operowych i zespołu „Strauss Ensemble”. 23 XII 2014 r. w południowo-wschodniej części Rynku umieszczono rzeźbę Gryfa, dla upamiętnienia założycieli Mielca – rycerzy z rodu Gryfitów.
RYNEK RZOCHOWSKI, funkcjonujący do dziś czworoboczny rynek w centrum osiedla Rzochów powstał zapewne w pierwszych latach tworzenia się miasta Rzochów, a więc w latach 80. XIV w. Późniejsze dokumenty potwierdzają istnienie rynku i kilku ulic biegnących od niego w różnych kierunkach. Obok przechodził też trakt sandomierski, prowadzący na północ i południe. Na nim odbywały się jarmarki, według dokumentu króla Zygmunta Starego z 1527 r. trzy w roku: na św. Stanisława (8 V), na Boże Ciało i na św. Stanisława (29 IX) oraz cotygodniowe targi. W dokumentach, które świadczą o żywej działalności władz miejskich, nie wspomina się o ratuszu na rynku, ale z kolei w przekazach ustnych jeszcze do niedawna wspominano o nim, choć podobno miał być mało okazały. Być może jego funkcję pełnił wspominany pod koniec XVII w. „Dom Wójtowski”. Zniszczenia po najazdach obcych wojsk i pożary sprawiły, że domy i inne obiekty przy rynku były wielokrotnie na nowo budowane. Już w naszych czasach rozebrano okazałe niegdyś, ale później mocno podniszczone drewniane budynki Ochotniczej Straży Pożarnej i przedszkola, a zbudowano okazały budynek wielofunkcyjny w południowo-wschodniej pierzei. Dominantą rynku w ostatnich kilkudziesięciu latach latach jest figura Matki Bożej, ustawiona w 1912 r. w jego rogu, a w 1930 r. na środku. Wtedy też ogrodzono ją i obsadzono drzewami. Na początku lat 90. wykonano asfaltową nawierzchnię ulicy biegnącej wokół Rynku.
Nazwę: RYNEK RZOCHOWSKI nadano 28 II 1990 r., odróżniając go od RYNKU w centrum Starego Mielca.
RYNIEWICZ ANTONI, urodzony 14 IX 1881 r. w Mielcu, syn Tomasza i Julii ze Staniszewskich. Uczeń III Gimnazjum Klasycznego w Krakowie z maturą zdaną w Gimnazjum w Bochni w 1900 r. Odbył roczną służbę wojskową w Wiedniu, a następnie podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego. Po uzyskaniu stypendium rządowego studiował na Uniwersytecie w Wiedniu, a następnie na paryskiej Sorbonie. W 1906 r. zdał egzamin na nauczyciela języka polskiego i francuskiego w szkołach średnich. Dwa latach później uzyskał stopień naukowy doktora na Uniwersytecie Lwowskim. Pracę nauczycielską rozpoczął w 1905 r. w Wyższej Szkole Realnej w Stanisławowie. W latach 1907-1909 pracował w gimnazjum w Śniatyniu, a w latach 1909-1914 uczył w II Szkole Realnej we Lwowie. W tym okresie opublikował m.in. „Listy” Krasickiego. Szkic krytyczno-porównawczy (w Sprawozdaniu Dyrekcji c.k. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok 1906/7), Nowe objaśnienie tytułu „Anhellego” (w „Pamiętniku Literackim” z 1909 r.) W związku z wybuchem I wojny światowej został powołany (w randze porucznika) do 36 pułku pospolitego ruszenia wojsk austriackich. Niedługo potem został wzięty do niewoli rosyjskiej. Przy pomocy Komitetu Polskiego w Kijowie otrzymał status uchodźcy i zamieszkał w Kijowie. Uczył w polskim gimnazjum żeńskim, a następnie w latach 1917-1919 pełnił funkcję dyrektora męskiego gimnazjum „Macierzy Polskiej” w Kijowie. Jako członek Wydziału Oświatowego przy Komitecie Rady Okręgowej Kijowskiej Polskich Towarzystw Pomocy Ofiarom Wojny opracował Prowizoryczny program szkół średnich na Rusi. Dla polskich szkół opracował i wydał Początkowy kurs historii średniowiecznej i nowożytnej ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Polski (wyd. w 1919, 1920 i 1929). Ponadto pracował społecznie w zarządzie Polskiego Towarzystwa Nauczycielskiego w Kijowie. Od roku szkolnego 1919/1920 pracował w II Szkole Realnej we Lwowie i w tym czasie opracował i wydał Zwięzły podręcznik do nauki języka francuskiego oraz Gramatykę elementarną języka francuskiego. Kolejnymi miejscami pracy i stanowiskami były m.in.: Gimnazjum Państwowe w Chełmnie (1920-1921, dyrektor), Kuratorium Okręgu Szkolnego Pomorskiego (1921-1925, wizytator), Kuratorium Okręgu Szkolnego Wileńskiego (1925-1927, kurator), Kuratorium Okręgu Szkolnego Łódzkiego (1927-1929, kurator), Prywatne Gimnazjum Męskie im. Edwarda Rontalera w Warszawie (1929-1934, dyrektor), Kuratorium Okręgu Szkolnego Pomorskiego w Toruniu (1937-1939, kurator). W 1930 i 1931 wydał dwie szkolne lektury z języka francuskiego – Les femmes savantes Moliera i Histoire de Charles XII Woltera. Ponadto udzielał się jako członek Wydziału Szkolnego oraz Wydziału Bibliotek i Oceny Książek Polskiej Macierzy Szkolnej. Podczas okupacji hitlerowskiej mieszkał w Warszawie i brał udział w tajnym nauczaniu w zakresie szkoły średniej. 3 VIII 1944 r. w nieznanych okolicznościach został zastrzelony przez Niemców przy domu, w którym mieszkał.
RYNIEWICZ JAN, urodzony 12 XII 1843 r. w Mielcu, syn Walentego i Anny z domu Stala. Uczestniczył w powstaniu styczniowym 1863 r. Zmarł w 1905 r. w Nowym Sączu.
RYNIEWICZ JERZY, urodzony 14 II 1938 r. w Krakowie, syn Juliana i Marii z domu Zwoźny. Absolwent Technikum Mechanicznego MPM w Mielcu (specjalność: budowa płatowców) z tytułem technik mechanik. Po maturze w 1955 r. został przyjęty do pracy w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Mielcu na stanowisko technologa na Wydziale 52 (skrzydlarnia). W 1956 r., w związku z uruchomieniem produkcji skrzydeł samolotu MIG-17, dostał do obsługi proces „montażu skrzydła w przyrządzie ogólnego montażu”. Dobra ocena wykonywanej pracy skutkowała awansami na wyższe stanowiska: starszego technologa, kierownika sekcji, kierownika działu dużych zespołów samolotu IŁ, zastępcy głównego technologa produkcji lotniczej, głównego technologa produkcji lotniczej, kierownika działu nowych technologii i inżynierii materiałowej, asystenta dyrektora naczelnego i administratora kontraktów. Odbył służbę wojskową w Podoficerskiej Szkole Radiolokacji w Jeleniej Górze (1961 r.), ukończył studia na Politechnice Krakowskiej (technologia budowy silników) z tytułem inżyniera mechanika (1983 r.) oraz studia na Politechnice Rzeszowskiej z tytułem magistra inżyniera (1988 r.). W 1995 r. przeszedł na emeryturę oraz podjął pracę w służbie dyrektora finansowego Zakładu Lotniczego w zakresie analiz techniczno-ekonomicznych. Od 2000 r. do 2003 r. pracował w firmie Pinnacle Consulting (Jonathana Sipe) na stanowiskach kierownika Teamu i głównego technologa przy wdrażaniu do Polskich Zakładów Lotniczych produkcji części i podzespołów samolotów RJ BEA-146 i Hawk, zlecanej przez BAe Systems. Należał do SIMP. Był autorem wniosków racjonalizatorskich. W latach 1988-1990 pełnił funkcję radnego Miejskiej Rady Narodowej w Mielcu. Wyróżniony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 1 V 2014 r.
RYNIEWICZ JÓZEF, urodzony w 1754 r. Cechmistrz w Mielcu w latach 90. Zmarł 16 IV 1796 r. Pochowany na cmentarzu parafialnym nad Wisłoką.
RYNIEWICZ MARIAN, urodzony 31 I 1896 r. w Mielcu, syn Józefa i Marii z Trzmielowskich. Po ukończeniu 2 klas gimnazjalnych pracował w Sądzie Powiatowym w Mielcu, a następnie w kancelarii adwokackiej. Wiosną 1915 r. zgłosił się do Legionów Polskich i został wcielony do VI batalionu I Brygady. W bitwie pod Klimontowem (1915 r.) odniósł ciężkie rany i do połowy 1917 r. był leczony w szpitalach wojskowych. Ostatecznie zwolniono go z wojska jako inwalidę. Otrzymał pracę w Ekspozyturze Sekcji Opieki Ministerstwa Spraw Wojskowych, a następnie w Policji Państwowej w Mielcu. Przeprowadził się do Rzeszowa i tam mianowano go kierownikiem Powiatowej Kasy Chorych. Wyróżniony m.in.: Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Legionowym i Medalem 10-lecia Niepodległości. Dalsze losy nieznane.
RYNIEWICZ MARIUSZ, urodzony 12 XII 1970 r. w Mielcu, syn Mieczysława i Stanisławy z domu Kubik. Pracę zawodową rozpoczął w 1985 r. w WSK-PZL Mielec jako uczeń praktycznej nauki zawodu (frezer), a od 1988 r. pracował jako frezer w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Sprzętu Komunikacyjnego w Mielcu. W 1990 r. przeszedł na stanowisko pracownika obsługi w Zakładzie Lotniczym PZL-Mielec (później Sp. z o.o.), a od 1999 r. pracuje w Polskich Zakładach Lotniczych Sp. z o.o. w Mielcu. W 2002 r. ukończył Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych przy Centrum Kształcenia Ustawicznego im. prof. Janusza Groszkowskiego w Mielcu i zdał maturę, a następnie studiował administrację (specjalność: europeistyka) w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie (2005, licencjat) i administrację (specjalność: administrowanie firmą) w Wyższej Szkole Administracji i Zarządzania w Przemyślu (później: Wyższa Szkoła Prawa i Administracji) Zamiejscowy Wydział Administracyjno-Prawny w Rzeszowie (2007, magister) oraz ukończył studia w Gdańskiej Fundacji Kształcenia Menedżerów – Uniwersytet Gdański, Rotterdam School of Management Erasmus, przy współpracy z Centre Club w Warszawie, uzyskując w 2011 r. tytuł: MBA (Master of Business Administration). W tym okresie pracował nadal w Polskich Zakładach Lotniczych Sp. z o.o. w Mielcu i zajmował stanowiska: referenta administracyjno-biurowego (2004-2005), lidera ds. Lean Manufacturing (2006-2008), specjalisty ds. Lean Manufacturing (2008-2010), a na początku 2011 r. powierzono mu funkcję kierownika Centrum Logistyki. Udziela się też społecznie. W latach 2007-2011 przewodniczył Radzie Rodziców Zespołu Szkół Specjalnych, im. Janusza Korczaka w Mielcu, a od września 2011 r. jest zastępcą przewodniczącego Rady Rodziców Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. Św. Jadwigi Królowej w Mielcu. W 2010 r. i 2014 r. został wybrany na radnego Rady Miejskiej w Mielcu.
RYNIEWICZ STANISŁAW (ksiądz), urodzony 12 V 1917 r. w Maliniu, powiat mielecki. Absolwent Państwowego Gimnazjum i Liceum im. S. Konarskiego w Mielcu, maturę zdał w 1938 r. Po studiach teologicznych przyjął święcenia kapłańskie. Jako wikariusz pracował w kilku parafiach. W 1957 r. został mianowany proboszczem w Będziemyślu. W 1973 r. przeniesiono go do Chomranic, gdzie początkowo był wikariuszem ekonomem, a następnie proboszczem. W 1982 r. powierzono mu probostwo w Starej Jarząbce, ale w 1984 r. zrezygnował z tej funkcji i zamieszkał w Rzeszowie. Zmarł 31 VIII 1987 r. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Chorzelowie.
RYNIEWICZ TOMASZ (ksiądz), urodził się w 1737 r., święcenia kapłańskie przyjął około 1760 r. Pracował jako wikary w Kolbuszowej i w 1790 r. został administratorem tej parafii. Od 2 I 1791 r. został mianowany proboszczem parafii w Pleśnej. 31 I 1794 r. przeniesiono go na probostwo w Rzochowie. Zmarł 26 IV 1823 r.
RYNIEWICZ TOMASZ, urodzony 17 XII 1842 r. w Mielcu, syn Szymona i Marianny z Gołuchowskich. Należał do bogatszych mieszkańców miasta. Prowadził firmę handlująca trzodą chlewną. Był właścicielem kilku realności w Mielcu. W latach 1885-1900 pełnił funkcję burmistrza miasta Mielca. Zmarł 10 III 1927 r. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. H. Sienkiewicza.
RYSAK STEFAN, urodzony 11 IX 1950 r. w Słupcu, syn Karola i Józefy z domu Pagacz. Absolwent Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Tarnowie z maturą w 1969 r. W tym samym roku rozpoczął pracę zawodową. Miejsca zatrudnienia i zajmowane stanowiska: Państwowy Ośrodek Maszynowy w Lubaszu (1969-1973, weryfikator części zamiennych i referent ds. zaopatrzenia, służba wojskowa w latach 1970-1972), Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego w Mielcu (1973-1974, mechanik silników wysokoprężnych), Powiatowy Związek Kółek i Organizacji Rolniczych w Mielcu – przekształcony w Spółdzielnię Kółek Rolniczych w Tuszowie Narodowym (1974-1981, kierownik usług warsztatowych w Maliniu), Wojewódzki Związek Kółek i Organizacji Rolniczych w Tarnowie (1981-1982, sekretarz GZKiOR w Szczucinie), Urząd Gminny w Szczucinie (1982-1983, inspektor ds. budownictwa), Urząd Gminy Wadowice Górne (1983-1998, kierownik referatu budownictwa i komunikacji). W 1990 r. ukończył Studium Zawodowe Budownictwa Ogólnego w Krakowie, uzyskując uprawnienia do projektowania, nadzoru i kierowania robotami budowlanymi. W wyborach samorządowych w 1998 r. został wybrany na wójta Gminy Wadowice Górne i pełnił tę funkcję także w kadencjach: 2002-2006, 2006-2010 i 2010-2014. W tym czasie znacząco przyczynił się do zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, a zwłaszcza pomyślnej realizacji szeregu inwestycji. W latach 2015-2016 pracował w Zakładzie Usług Wodnych w Woli Rzędzińskiej na stanowisku zastępcy dyrektora zakładu ds. pozyskiwania funduszy unijnych, a we wrześniu 2016 r. przeszedł na emeryturę. Od młodości aktywnie działał w organizacjach społecznych. W latach 1969-1982 należał do Związku Młodzieży Wiejskiej w Słupcu i był zastępcą przewodniczącego Zarządu Gminnego ZMW w Szczucinie, a w latach 1978-1984 – radnym Gminnej Rady Narodowej w Szczucinie. W latach 90. z Leszkiem Deptułą i Janem Bigdą tworzyli struktury Polskiego Stronnictwa Ludowego w Gminie Wadowice Górne. Był członkiem Podkarpackiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w Rzeszowie. Udzielał się też w Ochotniczych Strażach Pożarnych. Aktualnie pełni funkcje prezesa Zarządu Oddziału Gminnego Związku OSP w Wadowicach Górnych i członka Zarządu Oddziału Powiatowego ZOSP w Mielcu. W wyborach samorządowych w 2018 r. uzyskał mandat radnego Rady Powiatu Mieleckiego w kadencji 2018-2023. Wyróżniony m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem „Pro Memoria”, Odznaką Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, Odznaką im. Wincentego Witosa, Medalem im. Bolesława Chomicza, Złotym Medalem „Za Zasługi dla Pożarnictwa”, Złotą Odznaką Ludowych Zespołów Sportowych, Złotą Odznaką Podkarpackiego Związku Piłki Nożnej oraz tytułem „Zasłużony dla Gminy Wadowice Górne”.
RYSIEWICZ PIOTR, urodzony 17 VII 1983 r. w Mielcu, syn Jana i Teresy z domu Kopera. Absolwent Liceum Ekonomicznego Zespołu Szkół Ekonomicznych w Mielcu (technik ekonomista) z maturą w 2002 r. Ukończył PSM I i II st. w Mielcu oraz Akademię Muzyczną w Krakowie (Wydział Instrumentalny, specjalność – waltornia) z tytułem magistra sztuki. W latach 2008-2016 pracował jako muzyk orkiestry symfonicznej Opery Krakowskiej w Krakowie. Występował wówczas z czołowymi śpiewakami polskiej i światowej sceny, m.in. solistami Metropolitan Opery w Nowym Yorku: Aleksandrą Kurzak, Piotrem Beczałą i Mariuszem Kwietniem. Współpracował z wieloma orkiestrami symfonicznymi, dętymi i kameralnymi, głównie z Krakowa i terenu Polski południowej. Uczestniczył jako muzyk w licznych spektaklach, koncertach, projektach muzycznych i telewizyjnych oraz nagraniach z udziałem wielu gwiazd estrady. Brał udział w wielu tournée artystycznych, m.in. w Niemczech (z Polish Art. Philharmony), Szwajcarii i Niemczech (z Orkiestrą Opery Śląskiej), Finlandii, Słowacji, Kuwejcie i na Ukrainie. Ponadto w 2015 r. ukończył studia podyplomowe na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej (kierunek – zarządzanie w oświacie) Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Również w 2015 r. został zatrudniony w Domu Kultury w Przecławiu jako instruktor muzyki i dyrygent Młodzieżowej Orkiestry Gminy Przecław. Od 2016 r. pracuje także w PSM I i II st. im. M. Karłowicza w Mielcu jako nauczyciel w klasie waltorni i dyrygent szkolnej orkiestry dętej, a ponadto od 2017 r. jest zatrudniony w ZPSM im. prof. K. Pendereckiego w Dębicy, również jako nauczyciel w klasie waltorni i dyrygent szkolnej orkiestry dętej. Z prowadzonymi orkiestrami odnosi liczące się sukcesy, m.in. orkiestra dęta PSM w Mielcu zdobyła 1. Nagrodę na International Music Competition w Belgradzie (Serbia). Także jego wychowankowie zdobywają liczne nagrody w konkursach instrumentów dętych blaszanych, a uczennica Patrycja Kolis (waltornia) wystąpiła w koncercie „Młodzi Wirtuozi” na Zamku Królewskim w Warszawie oraz otrzymała Stypendium Albertusowe w Mielcu. W 2021 r. ukończył studia na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury, Teorii i Edukacji Muzycznej (specjalność – dyrygentura symfoniczno-operowa) Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach.
RYŚ BOŻENA LIDIA (po mężu PAZDRO), urodzona 18 X 1964 r. w Mielcu, córka Władysława i Anny z domu Machnik. Ukończyła Technikum Mechaniczne w Mielcu (specjalność: budowa płatowców), maturę zdała w 1985 r. Po maturze została zatrudniona w WSK na Wydziale Lotniczym jako robotnik obsługi w komórkach organizacyjnych tzw. gospodarki narzędziowej, a od 1995 r. do 2000 r. pełniła funkcję kierownika wypożyczalni narzędziowej w Zakładzie Lotniczym „PZL-Mielec”. Od 2000 r. pracuje jako technolog w Polskich Zakładach Lotniczych. W latach 1980-1986, jako zawodniczka Aeroklubu Mieleckiego, uprawiała sporty lotnicze. W 1980 r. ukończyła kurs spadochronowy i szybowcowy w Aeroklubie Mieleckim. Jako szybowniczka uzyskała III klasę i latała na szybowcach „Bocian” i Mucha”. Przez kolejne lata skupiła się jednak na intensywnym trenowaniu spadochroniarstwa (uzyskała I klasę zawodniczą), a także innych konkurencji wchodzących w skład wieloboju spadochronowego. W VII i VIII Mistrzostwach Polski w Wieloboju Spadochronowym, zorganizowanych w Mielcu w 1985 i 1986 r., wywalczyła dwukrotnie wicemistrzostwo Polski. W latach 1984-1986 należała do kadry narodowej w wieloboju spadochronowym, ale musiała zrezygnować z dalszej kariery ze względów rodzinnych. Ogółem wykonała około 700 skoków spadochronowych w zawodach wyczynowych i różnego typu pokazach lotniczych. Wyróżniona m.in. Złotą Odznaką Spadochronową.
RYŚ BRONISŁAW, urodzony 13 XII 1931 r. w Rudzie, powiat mielecki, syn Jana i Bronisławy z domu Kapustka. Absolwent Szkoły Ogólnokształcącej Stopnia Licealnego (aktualnie I LO) w Mielcu. Maturę zdał w 1951 r. Studia I stopnia w zakresie gospodarki komunalnej na Wydziale Przemysłu Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie ukończył w 1955 r., a następnie studiował politykę gospodarczą na Wydziale Finansów i Statystyki i w 1960 r. uzyskał tytuł magistra ekonomii. Pracę zawodową rozpoczął w 1957 r. w Przedsiębiorstwie Geologicznym w Warszawie jako zastępca kierownika Wydziału Planowania, a w 1958 r. przeszedł do Urzędu Miasta st. Warszawy i do 1973 r. pracował na stanowiskach: sekretarza, wiceprzewodniczącego i przewodniczącego Dzielnicowej Rady Narodowej Warszawa-Mokotów. Odbył studia doktoranckie w Wyższej Szkole Nauk Społecznych w Warszawie i w 1972 r. na podstawie rozprawy Rozwój przemysłu Mokotowa w okresie 25-lecia otrzymał w WSNS w Warszawie stopień doktora nauk społecznych. W latach 1973-1977 jako pracownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych sprawował funkcję konsula polskiego w Belgradzie. Po powrocie do kraju pracował w Polskiej Akademii Nauk jako adiunkt w Instytucie Krajów Socjalistycznych (1977-1984) oraz docent w tymże Instytucie (1984-1990) i pełnił funkcje kierownika Pracowni Krajów Bałkańskich (1982-1987) oraz kierownika Zakładu Analiz Krajów Socjalistycznych (1987-1990). W 1983 r. na podstawie rozprawy habilitacyjnej Rozwój polsko–jugosłowiańskich stosunków gospodarczych, uchwałą Rady Naukowej Instytutu Historii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego. W 1990 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym nauk humanistycznych, a w 1995 r. – profesorem zwyczajnym. W latach 1990-1999 pracował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach jako kierownik Katedry Administracji na Wydziale Zarządzania i Administracji, ponadto był członkiem Senatu (1995-1998). Równocześnie w latach 1993-2008 był pracownikiem naukowo-dydaktycznym Mazowieckiej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Pedagogicznej w Łowiczu i pełnił m.in. funkcje prodziekana Wydziału Humanistycznego (1994-1995) i dziekana Wydziału Zarządzania i Marketingu (1995-2008). Od 2008 r. jest profesorem zwyczajnym w Wyższej Szkole Menedżerskiej w Warszawie. Ponadto w latach 2008-2010 był pracownikiem dydaktyczno-pedagogicznym w Wyższej Szkole Pedagogicznej TMP w Warszawie. Przez wiele lat udzielał się społecznie, m.in. w Towarzystwie Przyjaciół Dzieci, Polskim Komitecie Pomocy Społecznej i Radzie Programowej „Nowego Tygodnika Popularnego” oraz jako przewodniczący Zarządu Głównego Stowarzyszenia Ligi Polska-Jugosławia, mającego na celu przywrócenie przyjaznych stosunków między narodem polskim i narodami państw postjugosłowiańskich (od 1977 r.). Był także członkiem Zarządu Mazowieckiego Ośrodka Badań Naukowych im. S. Herbsta. Dotychczasowy dorobek naukowy stanowi 137 pozycji, w tym: 38 rozpraw monograficznych, 57 prac popularnonaukowych, 27 recenzji i 15 książek, m.in. Jugosłowiański system samorządowy (1986), Rozwój polsko-jugosłowiańskich stosunków gospodarczych (1988), Początek końca systemu społeczno-politycznego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (1990), Wydarzenia społeczno-polityczne w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (1992), Organizacja i zarządzanie (1992), Przemiany samorządowe w Polsce w latach 1989-1994 (1995), Historia gospodarcza świata od II wojny światowej do czasów najnowszych (2009), Za Wielkim Murem (2011). Autor 42 haseł w Wielkiej Encyklopedii Powszechnej oraz tłumaczenia m.in. dwutomowej powieści historycznej Radovana Samardżićia Mehmed Sokolović z języka serbochorwackiego na polski (1982). Był promotorem kilku doktorów i kilkuset magistrów. Wyróżniony m.in. Krzyżem Oficerskim OOP, Krzyżem Kawalerskim OOP, Brązowym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju, Złotą Odznaką Honorową m. st. Warszawy, Złotą Odznaką Honorową ZIW, Złotą Odznaką Honorową PKPS i Odznaką Przyjaciel Dziecka TPD oraz Nagrodą Serbskiej Akademii Nauk za tłumaczenia dzieł literatury serbskiej na język polski i Nagrodą Sekretarza PAN za dorobek naukowy. Zmarł 11 VI 2019 r. Pochowany na cmentarzu w Michałowicach.
RYŚ WŁADYSŁAW, urodzony 15 IX 1937 r. w Rudzie, pow. mielecki, syn Józefa i Anieli z domu Dolot. Ukończył Technikum Mechaniczne w Mielcu, maturę zdał w 1967 r. Od 1952 r. pracował w WSK, początkowo na Wydziale 41 jako ślusarz blacharz, a następnie w Zakładzie Lotniczym w placówkach gospodarki narzędziowej na stanowiskach: technologa, starszego technologa i kierownika sekcji. W 1992 r. przeszedł na emeryturę. Poza pracą zawodową pasjonował się spadochroniarstwem, najpierw jako zawodnik, a później – instruktor Aeroklubu Mieleckiego. Kurs przygotowawczy spadochronowy odbył w 1954 r., a pierwszy skok wykonał 11 V 1955 r. W 1955 r. uczestniczył też w kursie w Centrum Wyszkolenia Spadochronowego Ligi Przyjaciół Żołnierza w Nowym Targu, po którym otrzymał II klasę skoczka spadochronowego. W tym roku ukończył także kurs w Szkole Szybowcowej w Lęborku i uzyskał uprawnienia pilota szybowcowego III klasy. Latał głównie na szybowcach „Bocian” i „Mucha”. W latach 50. i 60. kilkakrotnie startował w Spadochronowych Mistrzostwach Polski, zajmując m.in. 6. miejsce w 1957 r. w Strzebielinie Morskim. Był członkiem kadry narodowej. 10 X 1961 r. ustanowił indywidualny rekord Polski w skoku nocnym z 600 m z natychmiastowym otwarciem spadochronu na celność lądowania – 11,3 m. (Rekord ten przetrwał do dziś, ponieważ ze względu na bezpieczeństwo zakazano później nocnych skoków tego typu.) Ponadto trzykrotnie uczestniczył w ustanowieniu grupowych rekordów Polski: skoku dziennym z natychmiastowym otwarciem spadochronów z wysokości 5350 m (18 X 1959 r., wspólnie ze Stefanem Furmaniakiem, Henrykiem Hylą i Franciszkiem Bujaczem), skoku na celność lądowania z natychmiastowym otwarciem spadochronów z wysokości 1500 m, wynikiem 80,06 m (2 VI 1960 r., z S. Furmaniakiem i F. Bujaczem) oraz w skoku z wysokości 5900 m z opóźnionym otwarciem spadochronów, po 93 sekundach (26 X 1968 r.). Poza skokami wyczynowymi wielokrotnie uczestniczył w różnego rodzaju pokazach lotniczych i pokazach propagujących spadochroniarstwo. Startował do 1975 r., wykonując łącznie 726 skoków. W latach 1962-1975 pracował społecznie w Aeroklubie Mieleckim jako instruktor spadochronowy. Wyszkolił kilkuset skoczków spadochronowych. Był jednym z inicjatorów i organizatorów Ogólnopolskiego Nowoczesnego Pięcioboju Spadochronowego, rozgrywanego corocznie w Mielcu w latach 1967-1978 (12 razy), a od 1979 r. – wykształconych z tych zawodów Mistrzostw Polski w Wieloboju Spadochronowym (od 1979 r.). W 1994 r. był współzałożycielem XXXVI Oddziału Związku Polskich Spadochroniarzy w Mielcu. Przez dwie kadencje pełnił funkcję wiceprezesa, a następnie wyróżniono go tytułem Honorowego Prezesa Oddziału. Był także członkiem Klubu Seniorów Lotnictwa w Mielcu. Wyróżniony m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką Spadochronową, Medalem 40-lecia Polski Ludowej, Srebrnym Medalem „Za Zasługi dla Obronności Kraju”, Złotym Odznaczeniem im. Janka Krasickiego, Odznaką „Zasłużony Działacz Lotnictwa Sportowego”, Srebrną Odznaką „Zasłużony dla Aeroklubu PRL”, Medalem 50-lecia Lotnictw a Sportowego . Był też laureatem „Błękitnych Skrzydeł” – honorowego wyróżnienia czasopisma „Skrzydlata Polska”. Zmarł 6 I 2021 r. Pochowany na cmentarzu komunalnym w Mielcu przy ul. Królowej Jadwigi.
RYZIENSKI MACIEJ, kantor kościoła św. Mateusza w Mielcu w latach 1712-1726. Prawdopodobnie był też nauczycielem w mieleckiej szkole.
RZADKOWSKI APOLINARY BERNARD, urodził się 23 lipca 1940 r. w Pułtusku. Jego rodzicami byli Bonifacy i Stanisława z Zakrzewskich. W rodzinnym mieście uczęszczał do szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego oraz należał do Klubu Wodnego LPŻ. Studia na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej Politechniki Warszawskiej ukończył w 1964 r. i uzyskał tytuł magistra inżyniera budownictwa wodnego. W czasie studiów był członkiem Zrzeszenia Studentów Polskich i Akademickiego Związku Sportowego. 26 IV 1965 r. został zatrudniony w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Mielcu na stanowisku konstruktora. Z dniem 1 X 1967 r. przeszedł do zespołu projektantów w Przedsiębiorstwie Projektowo-Technologicznym Przemysłu Silników Spalinowych „Delpor” Kraków – Pracownia Terenowa w Mielcu. Od 16 VI 1968 r. do 30 VI 1990 r. pracował w Mieleckim Przedsiębiorstwie Budowlanym, pełniąc szereg odpowiedzialnych funkcji, m.in.: głównego inżyniera, głównego inżyniera ds. rejonu tarnobrzeskiego, kierownika – głównego projektanta pracowni projektowej (1971-1976), kierownika działu przygotowania produkcji, pierwszego zastępcy dyrektora przedsiębiorstwa i dyrektora przedsiębiorstwa (1985-1990). Wniósł istotny wkład w przygotowanie i realizację niemal wszystkich ważniejszych zadań MPB w Mielcu, m.in. w budowę osiedli: M. Kopernika, S. Żeromskiego, J. Krasickiego (później Lotników), W. Szafera i Smoczka. Wspierał też budowę mieleckich kościołów: Matki Bożej Nieustającej Pomocy i Ducha Świętego. Innymi większymi przedsięwzięciami, w które był zaangażowany, były budowy: Huty Katowice oraz różnych obiektów w NRD, ZSRR i Libii. W latach 1990-1992 prowadził własną działalność gospodarczą w Radomyślu Wielkim, następnie był kierownikiem kontraktu w PUW „Energopol-Wschód” Sp. z o.o. w Lublinie, a w latach 1996-1997 pełnił funkcję wiceprezesa ds. inwestycyjnych CHU „Pasaż” Sp. z o.o. w Mielcu. W maju 1997 r. objął stanowisko kierownika Oddziału Architektury i Nadzoru Budowlanego w Urzędzie Rejonowym w Mielcu, a w 1999 r. został dyrektorem Wydziału Architektury i Budownictwa w Starostwie Powiatowym w Mielcu. 31 VII 2005 r. przeszedł na emeryturę. Otrzymał liczne wyróżnienia, m.in.: Srebrny Krzyż Zasługi, Medal 40-lecia Polski Ludowej, Srebrny Medal za Zasługi dla Obronności Kraju, Srebrny Medal za Zasługi dla Pożarnictwa oraz odznaki resortowe: Polskiego Związku Inżynierów i Techników, Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Przodujący Drogowiec i Budowniczy Huty Katowice. Był porucznikiem rezerwy Wojska Polskiego i członkiem Rejonowego Klubu Strzeleckiego LOK w Mielcu. Zmarł 31 stycznia 2011 r. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. H. Sienkiewicza.
RZĄDZKI JAN, urodzony w 1861 r. w Rzędzianowicach(?). Był jednym z pierwszych działaczy ludowych w powiecie mieleckim i współzałożycielem Polskiego Stronnictwa Ludowego na tym terenie. Od 1908 r. do wybuchu wojny w 1914 r. był radnym Rady Powiatowej w Mielcu. Jako wyróżniający się włościanin w 1909 r. został wybrany do trzyosobowego zarządu Towarzystwa Zaliczkowego w Mielcu. Zmarł w 1929 r.
RZĄDZKI JÓZEF, urodzony 6 X 1895 r. w Rzędzianowicach, powiat mielecki, syn Jana i Zofii z domu Augustyn. Uczęszczał do c.k. Gimnazjum w Mielcu. W trakcie nauki otrzymał powołanie do wojska austriackiego i brał udział w I wojnie światowej. Został ranny w nogę i po uznaniu o niezdolności do służby wojskowej powrócił do mieleckiego gimnazjum. W 1918 r. zdał maturę. Po ukończeniu w 1919 r. jednorocznego kursu handlowego w Akademii Handlowej w Krakowie został zatrudniony jako lustrator w „Społem”. W 1922 r. przeniósł się do Zakładów Wytwórczych „Społem” w Kielcach na stanowisko buchaltera, a w 1924 r. powierzono mu kierownictwo tych zakładów. Funkcję tę sprawował do 1944 r. W tym okresie doprowadził do rozwoju tej firmy, która w 1944 r. składała się już z 10 zakładów. W czasie okupacji hitlerowskiej uczestniczył w działalności konspiracyjnej. Za niewykonanie polecenia wysłania artykułów żywnościowych do Niemiec został aresztowany 27 IX 1944 r., a następnie więziony w obozach koncentracyjnych Gross-Rosen, Sachsenhausen, Oranienburg i Buchenwald. W tym ostatnim obozie został wyzwolony przez wojsko amerykańskie 14 IV 1945 r. Po zakończeniu II wojny światowej w Europie powrócił do Polski i został zatrudniony w Związku Spółdzielni Spożywców „Społem” w Łodzi, a w latach 1947-1952 pracował w „Społem” w Warszawie na stanowiskach kierowniczych. W marcu 1952 r. został zwolniony, prawdopodobnie ze względu na pochodzenie „kułackie”, ale już od kwietnia otrzymał pracę w Centralnym Związku Przemysłu Cukrowniczego w Warszawie. Po „odwilży październikowej” 1956 r. został zrehabilitowany przez komisję „Społem”, ale pozostał w branży cukierniczej. Wyróżniono go m.in. Odznaką Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego (1957) i Złotym Krzyżem Zasługi (1959). Zmarł 17 VII 1963 r. Pochowany na Starych Powązkach w Warszawie.
RZĄDZKI JÓZEF, urodzony 9 XI 1906 r. w Rzędzianowicach, powiat mielecki, syn Karola i Apolonii z domu Krówka. Absolwent Państwowego Gimnazjum (typu humanistycznego) im. S. Konarskiego w Mielcu. Maturę zdał w 1927 r. Ukończył także Studium Pedagogiczne w Krakowie. W czasie zasadniczej służby wojskowej (1928-1929) ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 5 w Krakowie w stopniu plutonowego podchorążego. Zawodowo pracował w szkołach powszechnych w powiecie ostrołęckim, początkowo jako nauczyciel, a następnie kierownik szkoły. W latach 30. kilkakrotnie powoływany na ćwiczenia (Rzeszów, Lwów) i awansowany na stopień podporucznika. Po wstąpieniu do Związku Strzeleckiego (1932 r.) odbył kurs oficerski w Spale. W 1936 r. otrzymał awans na stopień porucznika, a w 1937 r. przeszedł na służbę stałą w Wojsku Polskim. Po kolejnym szkoleniu, już w stopniu kapitana został dowódcą Batalionu Obrony Narodowej przy granicy z Prusami Wschodnimi. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1930 r. jako dowódca kompanii, a później batalionu w Grupie Operacyjnej „Narew”. Po zakończeniu działań wojennych udało mu się powrócić do rodzinnych Rzędzianowic. Od listopada 1939 r., po złożeniu przysięgi, brał udział w tworzeniu struktur konspiracyjnego Związku Walki Zbrojnej w Obwodzie Mielec. Przyjął pseudonim „Zdun” (później „Boryna”). W 1940 r. został mianowany zastępcą komendanta i oficerem broni Obwodu ZWZ (krypt. „Mleko”, „Fa”, „1/12”) i pełnił tę funkcję do lutego 1941 r. Pośredniczył w kontaktach z Władysławem Jasińskim (później „Jędrusiem”), a następnie spowodował przekazanie pewnej ilości broni oddziałowi tworzonemu przez Jasińskiego. Po ostrzeżeniu o planowanym aresztowaniu przeniósł się do Łańcuta, a następnie do Warszawy, gdzie został włączony do działań ZWZ-AK. Na początku lipca 1942 r. powierzono mu stanowisko komendanta Obwodu AK Kolbuszowa. W czasie akcji „Burza” w lecie 1944 r. był dowódcą – koordynatorem walk oddziałów AK w rejonie Kolbuszowej. W lutym 1945 r. został komendantem Obwodu AK Rzeszów w likwidacji, a dwa miesiące później szefem sztabu Podokręgu AK Rzeszów w stopniu majora. Był śledzony przez funkcjonariuszy WUBP w Rzeszowie i aresztowany 12 VII 1945 r., ale wypuszczono go w celu ujawnienia się. Uczynił to, ale włączył się w działalność konspiracyjnej organizacji Wolność i Niezawisłość, opozycyjnej do nowego ustroju państwa po II wojnie światowej. Jego zadaniem było zorganizowanie siatki wywiadowczej i gromadzenie informacji o poczynaniach nowej władzy. 2 XII 1947 r. został aresztowany w Warszawie i po torturach w śledztwie skazany na karę śmierci. Z czasem kara została złagodzona i został wypuszczony z więzienia w lutym 1957 r. Odtąd pracował w szkole średniej w Ostrowi Mazowieckiej jako nauczyciel języka niemieckiego i łaciny. Zmarł 19 IV 1995 r. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Ostrowi Mazowieckiej
RZECZNA (ULICA), ulica o długości 369 m na osiedlu T. Kościuszki. Rozpoczyna bieg od ul. T. Kościuszki, niemal przy murze kościelnym, a kończy przy kładce nad rzeką Wisłoką. Po jej prawej stronie urządzono przykościelny parking, a bliżej Wisłoki znajdują się zabudowania rzeźni miejskiej. Z lewej natomiast, na kilku prywatnych posesjach, położonych znacznie wyżej od ulicy, zbudowano ładne wille. Już przy samym końcu Rzecznej jedna z jej odnóg biegnie do kościółka św. Marka, postawionego na bezpiecznie wysokim pagórku. To położenie jest bardzo istotne, bowiem ulica Rzeczna była zalewana w czasie niemal każdego wylewu rzeki Wisłoki. W pierwszych wiekach istnienia Mielca była fragmentem drogi do Wojsławia i Dębicy. Biegła wtedy nieco inaczej: od Rynku, po zachodniej stronie kościoła św. Mateusza, obok cmentarza i kościółka św. Anny (później św. Marka), a stamtąd już brzegiem Wisłoki na południe. Jej znaczenie wyraźnie zmalało po wybudowaniu przy końcu XIX w. ulicy T. Kościuszki, która przejęła ruch w kierunku Wojsławia i Dębicy. Odtąd ul. RADOMYSKA (taką miała pierwotną nazwę) prowadziła do kościółka św. Marka, na plażę i do promu. 22 I 1931 r. zmieniono jej nazwę na RZECZNĄ. W czasie okupacji hitlerowskiej nazywano ją FLUSSSTRASSE. Od 1958 r. do 2006 r. jej przedłużeniem była kładka przez Wisłokę dla pieszych i pojazdów jednośladowych. Po przebudowie w 2005 r. posiadała asfaltową nawierzchnię i chodniki z kostki brukowej po obu stronach. W 2012 r. przebudowano chodnik od strony zachodniej i oddano do użytku parking przy końcu ulicy nad Wisłoką.
RZEGOCKA MICHALINA (z domu WNUK), urodzona 24 VIII 1929 r. w Słupcu, córka Michała i Bronisławy z domu Ziobro. Ukończyła Zaoczne Technikum Odzieżowe CZSP w Tarnowie i zdała maturę w 1976 r., uzyskując kwalifikacje krawca odzieży męskiej. Pracę zawodową rozpoczęła w 1949 r. jako krawcowa w Spółdzielni „Odzież” w Mielcu. Od 1958 r. przez kilka kadencji powierzano jej funkcję przewodniczącej Rady Spółdzielni. W 1982 r. została mianowana wiceprezesem ds. technicznych. Była także członkiem Wojewódzkiej Rady Spółdzielni w Rzeszowie. Od młodości wiele czasu poświęcała działalności społecznej. Występowała w zespołach teatralnych. Organizowała życie kulturalno-oświatowe w Klubie Spółdzielni. Pracowała społecznie jako radna MRN oraz członek PCK i Ligi Kobiet. Na emeryturę przeszła 31 VIII 1984 r. Wyróżniona m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi, Odznaką 50-lecia PCK i wpisem do „Księgi Zasłużonych dla Miasta Mielca”. Zmarła 27 XII 1997 r. Spoczywa na cmentarzu komunalnym w Mielcu przy ul. Królowej Jadwigi.
RZEGOCKI JÓZEF, urodził się 11 I 1909 r. w Grzybowie, pow. mielecki, syn Jana i Marianny z Grudzińskich. Absolwent Państwowego Gimnazjum Męskiego im. S. Konarskiego w Mielcu, maturę zdał w 1928 r. Po ukończeniu państwowego pedagogium w Krakowie w 1930 r. pracował jako nauczyciel tymczasowy w szkołach powszechnych w Chropaczowie, pow. świętochłowicki (1930-1933), Łagiewnikach Wielkich, pow. lubliniecki (1933-1934) i od 1 I 1935 r. w Kaletach, przy czym od lutego 1935 r. jako nauczyciel stały. Po wybuchu wojny powrócił do rodzinnego Grzybowa i od 1 XII 1939 r. do 31 XII 1944 r. uczył w 2-klasowej szkole powszechnej w Rydzowie, pow. mielecki. Ponadto od 1 II 1943 r. do 31 VIII 1944 r. prowadził tajne nauczanie w zakresie szkoły powszechnej w Rydzowie i Podborzu. Z dniem 1 IX 1944 r. wraz ze szkołą w Rydzowie został przejęty przez polską administrację szkolną. Od 1 XII 1944 r. pracował jako instruktor, a następnie podinspektor szkolny do spraw oświaty i kultury dorosłych, a od 1950 r. pełnił funkcję kierownika referatu oświaty dorosłych w Wydziale Oświaty Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Mielcu. Ponadto w niepełnym wymiarze godzin uczył w Liceum Ogólnokształcącym w Mielcu (później I LO) i w Ośrodku Szkolenia Pielęgniarek PCK w Mielcu. W sierpniu 1958 r. został powołany na stanowisko zastępcy inspektora oświaty, a z dniem 1 VIII 1966 r. powierzono mu funkcję zastępcy kierownika Wydziału Oświaty PPRN w Mielcu. Także w tym roku ukończył studia na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie i uzyskał tytuł magistra filologii polskiej. Ponadto w ramach doskonalenia zawodowego uczestniczył w licznych kursach specjalistycznych, organizowanych przez Ministerstwo Oświaty. Wiele czasu poświęcał działalności społecznej. W latach 50. i 60. był radnym Powiatowej Rady Narodowej w Mielcu, a od 1957 r. wchodził w skład Powiatowej Komisji Rehabilitacyjnej. Po 1956 r. zgłosił akces do ZSL i został wybrany do Zarządu Powiatowego ZSL w Mielcu. W latach 50. i 60. sprawował funkcję prezesa Zarządu Oddziału Powiatowego PCK w Mielcu. Wyróżniony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką ZNP oraz Odznakami Honorowymi PCK I i II stopnia. Zmarł 15 IV 1967 r. Spoczywa w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. H. Sienkiewicza.
RZEMIEŚLNICZA (ULICA), krótka (53 m) i wąska uliczka na osiedlu T. Kościuszki. Biegnie od ul. W. Potockiego do ul. Aptecznej, za rzędem domów stojących przy ul. A. Mickiewicza. W aktualnym kształcie powstała prawdopodobnie w XIX w., bowiem właśnie wtedy budowano na tym terenie Nie można jednak wykluczyć, że istniała już w ramach najstarszej zabudowy miasta. Przez wiele lat nie traktowano jej jako ulicy miejskiej, a jedynie jako drogę dojazdową do kilku domów, stąd nazwę otrzymała dopiero 28 II 1990 r. W ostatnich latach, już po wykonaniu estetycznej nawierzchni z kostki brukowej, sprawia dobre wrażenie. Nazwą: RZEMIEŚLNICZA wiąże się z usytuowanymi niegdyś przy tej uliczce warsztatami rzemieślniczymi.
RZEMIOSŁO, zorganizowana pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne w niewielkich warsztatach, wytwarzająca dobra codziennego użytku oraz wykonująca usługi w zakresie naprawy i konserwacji tych dóbr, a także usługi osobiste, ma w Mielcu historię równie długą jak historia miasta.
Lata 1470-1772 W akcie lokacyjnym Jan i Bernardyn Mieleccy (18 XI 1470 r.) tak zachęcali rzemieślników do osiedlania się w Mielcu: „…Wszystkich mieszczan i mieszkańców rzeczonego miasta Mielca uwalniamy wreszcie od wszelkich robót, danin i powinności dla nas, oprócz naprawy dróg i mostów w granicach wspomnianego miasta dla jego wygody i przyjeżdżających gości. Chcemy mieć również w rzeczonym naszym mieście Mielcu wszelkiego rodzaju rękodzieła, na które może się zdobyć tylko przemyślność ludzka, a więc krawców, siodlarzy, tkaczy, kupców, bednarzy, kołodziejów, stelmachów, sukienników, cieśli i kowali…” Tak się rzeczywiście stało, bowiem w pierwszych kilkudziesięciu latach tworzenia się organizmu miejskiego rozpoczęli działalność rzemieślnicy różnych specjalności, o czym świadczą nazwiska mieszczan z XVI w., m.in. Złotnik, Ślusarz, Rymarz, Miecznik, Bednarz. Możliwe, że próbowali oni tworzyć cechy jeszcze w XV w., ale w czasie napadu Tatarów w 1502 r. i spaleniu miasta wszystkie dokumenty zostały zniszczone. Pierwszy statut uzyskał cech kowalski 4 II 1522 r., a drugi – cech krawiecki, jeszcze przed 1532 r. Pod oboma podpisał się bowiem m.in. właściciel miasta Stanisław Mielecki, który zmarł w 1532 r. O ile w dziele powołania cechu kowalskiego ważną rolę odegrała rada miejska, to przy nadawaniu drugiego i kolejnych statutów decydujący głos mieli tylko właściciele miasta. Pierwsze dwa cechy miały charakter zbiorowy. Do pierwszego należeli, oprócz kowali, inni wytwórcy przedmiotów z metali, a do drugiego – poza krawcami – czapnicy, sukiennicy i tkacze. Prawdopodobnie jako trzeci powstał cech szewski i to niedługo po krawieckim. Pomyślna passa miasta i dobra opieka ze strony właścicieli pozytywnie wpływały na rozwój rzemiosła. W dokumencie z 1578 r. wspomniano o istnieniu cechu garncarskiego, a w 1608 r. wizytujący mielecką parafię przedstawiciel biskupa krakowskiego wymienił w protokole powizytacyjnym już sześć cechów: garncarski, kowalski, krawiecki, sukienniczy, szewski i tkacki. W trosce o innych rzemieślników utworzono cech zbiorowy, który otrzymał statut pomiędzy 1608 r. a 1613 r. Znaleźli się w nim rzemieślnicy zajmujący się m.in.: obróbką metali, przetwórstwem rudy darniowej, obróbką i przetwórstwem drewna, wytwarzaniem wyrobów ze skóry (poza szewcami i kuśnierzami), rzemiosłem artystycznym i spożywczym. Byli to: aptekarze, bednarze, błoniarze, kołodzieje, konowały, kotlarze, miecznicy, powroźnicy, puskarze, rymarze, stelmachy, stolarze, ślusarze i złotnicy. Według aktualnej wiedzy trudno podać dokładne ilości rzemieślników skupionych w cechach. Rejestr poborowy z 1578 r. wymienił 40 mieleckich rzemieślników płacących podatek do skarbu królewskiego, a z 1589 r. – ledwie 35, w tym: 9 sukienników, 2 tkaczy, 6 szewców, 4 kowali, 3 garncarzy, 2 krawców, 2 gorzelników, 1 miecznika, 1 ślusarza, 1 bednarza i 3 o nieokreślonych zawodach. Z księgi protokołów cechu kowalskiego wynika natomiast, że w tym czasie tylko ten cech skupiał 26 członków. Nauka w zawodach rzemieślniczych trwała 2-3 lata. Do mieleckich mistrzów zgłaszali się nie tylko młodzi mieszkańcy Mielca, ale wcale nierzadko z okolicznych wsi, a nawet miast. Bardzo różnie kształtowały się ilości wyzwolin na czeladnika w poszczególnych latach. Bywało, że w roku odbyło się w cechu kowalskim 12 wyzwolin (1595/96, 1619), ale kilka razy zdarzyło się, że tylko jedne (1580, 1586, 1590, 1606, 1611, 1615). Część czeladników pracowała nadal u miejscowych mistrzów i po kilku latach uzyskiwała uprawnienia mistrzowskie. Niemała ilość wędrowała jednak do innych miast i tam doskonaliła swoje umiejętności, a po powrocie do Mielca młodzi mistrzowie zakładali własne warsztaty. Odnotowano też pozostawanie mielczan w innych miastach, co przyjmowano z oficjalnym niezadowoleniem i nawet niekiedy karano. Wśród rzemieślników, którzy opuścili Mielec, szczególnym przypadkiem był organomistrz Klemens, który przeniósł się do Krakowa w latach 30. XVI w., wstąpił do zakonu OO. Dominikanów i budował organy, m.in. w krakowskim kościele dominikańskim. W okresie od 1531-1683 odnotowano w księgach 11 rzemieślników, którzy przenieśli się z Mielca do stołecznego Krakowa. Produkty mieleckiego rzemiosła sprzedawano najczęściej na miejscu na cotygodniowych sobotnich targach oraz targach rocznych, ale wiadomo, że z mieleckimi towarami jeżdżono do innych miast, a nawet do stołecznego Krakowa. „Potop szwedzki” i najazdy wojsk Rakoczego w połowie XVII w. mocno zniszczyły Mielec i niekorzystnie wpłynęły na rozwój rzemiosła. Także i w XVIII w. liczne przemarsze wojsk i potyczki oraz niesnaski pomiędzy właścicielami mieleckich dóbr z sąsiadami nie sprzyjały działalności rzemieślniczej, a zwłaszcza możliwości sprzedaży jej wyrobów. Mimo niesprzyjających czasów rzemiosło funkcjonowało i było jednym z dwóch (obok rolnictwa) głównych źródeł dochodów miasta. Niemal regułą było bowiem posiadanie przez rzemieślników pól uprawnych, co pozwalało im przetrwać nawet w najtrudniejszych czasach, a w lepszych uzyskiwać dodatkowe dochody. Na początku lat 70. XVIII w. funkcjonowało pięć cechów: kowalski, krawiecki, szewski, garncarski i sukienniczy.
Lata 1772-1918 Po I rozbiorze Polski w 1772 r., kiedy Mielec znalazł się pod zaborem austriackim w granicach księstwa Galicji i Lodomerii, władze zaborcze wprowadziły szereg nowych przepisów prawnych dla rzemiosła, dostosowując je do prawa obowiązującego w całym państwie. Głównym dokumentem była ordynacja cechowa (uniwersał Marii Teresy), wydana w 1778 r. i obowiązująca do 1853 r. Zliberalizowała ona znacznie dotychczasowe przepisy rzemiosła, m.in. ułatwiła dostęp do cechów poprzez zmniejszenie opłat wpisowych, opłat mistrzowskich i likwidację przywilejów rodzinnych. Kolejne uregulowania prawne miały na celu pobudzenie rozwoju rzemiosła i przemysłu w Galicji, m.in. zwolniono mieszczan chrześcijańskich od płacenia podatku przemysłowego (1784), utworzono specjalny fundusz pożyczkowy (1785), a skonfiskowane dobra klasztorne przeznaczano na cele przemysłowe (m.in. obiekty klasztoru trynitarzy w Mielcu). Próbowano też uregulować nielegalną działalność żydowskich rzemieślników. W 1789 r. zrównano prawa Żydów i katolików do wykonywanie rzemiosła, co Żydzi przyjęli z zadowoleniem, ale nadal nie wstępowali do cechów. Od 1792 r. władze austriackie rozpoczęły wycofywanie się z tych form pomocy rzemiosłu, a wprowadzały coraz większe obciążenia podatkowe. Z biegiem lat ujawniły się też inne cele wprowadzenia w 1778 r. ordynacji cechowej, m.in. uzyskanie bieżącego nadzoru nad zebraniami cechowymi oraz dochodami i wydatkami cechów. Inna sprawa, że mieleckie cechy z dużymi oporami wprowadzały nowe przepisy i np. jeszcze w 1786 r. cech kowalski stosował stare przepisy sprzed 1778 r. Wiek XIX znacznie ograniczył działalność rzemiosła. Wpływ na taki stan rzeczy miał dynamicznie rozwijający się przemysł, wytwarzający przy pomocy maszyn wiele artykułów codziennego użytku za niższą cenę. Niebagatelną rolę w rozpowszechnianiu towarów odegrało też uruchomienie linii kolejowej, łączącej Mielec z głównymi miastami i ośrodkami przemysłowymi Galicji. Wielkim nieszczęściem miasta był pożar w 1856 r., w którym spłonęło około sześćdziesiąt domów, w tym wiele warsztatów rzemieślniczych. Mimo tych niesprzyjających uwarunkowań mieleccy rzemieślnicy stanowili jedną z najbardziej liczących się grup społecznych w mieście. Zapisali się też na kartach historii uczestnictwem w polskich walkach o niepodległość, biorąc udział w kampanii napoleońskiej, powstaniu listopadowym, powstaniu krakowskim i powstaniu styczniowym, a także pomagając finansowo i wykonując sprzęt dla powstańców. Próbą reorganizacji rzemiosła było wprowadzenie austriackiej ustawy przemysłowej w 1859 r., ale w Mielcu nie wpłynęła ona w widoczny sposób na funkcjonowanie miasta, posiadającego od 1853 r. status siedziby powiatu. Zmiany nastąpiły dopiero po znowelizowaniu tejże ustawy w 1883 r., kiedy wprowadzono swobodę przemysłową i zlikwidowano przeszkody w postaci systemu koncesyjnego i innych ograniczeń cechowych. Odtąd liczba rzemieślników wyraźnie rosła. Dotychczasowe cechy rzemieślnicze zastąpiono stowarzyszeniami rękodzielniczymi. Dział I grupował rzemieślników branży spożywczej, m.in. piekarzy, cukierników, masarzy i młynarzy. W dziale II skupiono wytwórców wyrobów ze skóry i tkanin: czapników, garbarzy, krawców, kuśnierzy i szewców. Do działu III weszli pozostali rzemieślnicy, m.in.: blacharze, cieśle, drukarze, fotografowie, fryzjerzy, introligatorzy, kaflarze, kołodzieje, kominiarze, kotlarze, kowale, malarze, murarze, rymarze, rzeźbiarze, stolarze, studniarze, szklarze, ślusarze, tapicerzy, zduni, zegarmistrze i złotnicy. Równocześnie umożliwiono rzemieślnikom żydowskim udział w zarządzaniu stowarzyszeniami, co zachęciło ich do wstępowania do organizacji rzemieślniczych. Funkcjonowanie stowarzyszeń o znacznej liczbie członków (np. 40 w dziale II) i narzuconym nadzorze ze strony starostwa powiatowego napotykało jednak na opór dawnej starszyzny cechowej i było słabe, a w przypadku działu I chyba żadne, bowiem nie zachowały się jakiekolwiek dokumenty o jego działalności. Kolejną austriacką próbą uaktywnienia stowarzyszeń była ustawa przemysłowa z 5 II 1907 r., m.in. zwiększająca autonomię tych organizacji. Pierwsze lata XX w. przyniosły wyraźny rozwój Mielca, a zwłaszcza instytucji powiatowych i szkolnictwa (gimnazjum od 1905 r.). To z kolei wpłynęło na zwiększenia się ilości warsztatów rzemieślniczych, zwłaszcza w dziale II. W 1909 r. liczył on 60 członków, w 1910 – 80, a w 1913 – 82. Zwiększone zapotrzebowanie rzemiosła na światłych uczniów zaowocowało utworzeniem 12 XII 1911 r. przez Radę Szkolną Okręgową w Mielcu Szkoły Przemysłowej Uzupełniającej (typ wieczorowy), która rozpoczęła działalność od 2 I 1912 r. w budynku „szkoły pod zegarem”. Nie udały się natomiast próby połączenia trzech działów w jedno Stowarzyszenie Rękodzielników i Przemysłowców oraz utworzenia własnej Kasy Rękodzielniczo-Pożyczkowej. Tę niezbyt silną kondycję mieleckiego rzemiosła osłabiła jeszcze bardziej I wojna światowa. Do Legionów J. Piłsudskiego poszła niemała grupa młodzieży rzemieślniczej, a wielu innych rzemieślników powołano do wojska austriackiego. Dla tych, którzy pozostali, brakowało materiałów do produkcji. Nie otrzymywano zleceń od wojska, bowiem te prace wykonywały z reguły duże fabryki. Stratą było też zaginięcie wielu starych zabytków cechowych, m.in. insygniów i dokumentów, które zabrał cechmistrzowi Janowi Wydrze nieznany oficer austriacki. W czasie działań wojennych wiele domów zostało zniszczonych lub uszkodzonych, a sporo urządzeń rzemieślniczych zostało zabrane przez wojska obu walczących stron.
Lata 1918-1939 Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zdecydowaną większość warsztatów udało się uruchomić, ale też część nie wznowiła działalności lub jej właściciele zmienili profesję. Utrzymano podział na trzy działy, nadal nazywające się Stowarzyszeniami Przemysłowców i Rękodzielników, w dużym zakresie odpowiadające dawnym cechom. Niektórzy rzemieślnicy odgrywali ważne role w samorządzie miejskim, m.in. funkcję burmistrza pełnili: mistrz masarski Józef Kolasiński (1918-1919) i mistrz krawiecki Jan Paweł Leyko (1930-1934), a kilku innych było radnymi. Niekorzystnym i nasilającym się zjawiskiem były jednak „dzikie” warsztaty partaczy, funkcjonujące bez zezwoleń i jakichkolwiek zobowiązań wobec stowarzyszeń rzemieślniczych. Likwidacja granic rozbiorowych spowodowała pojawienie się na mieleckim rynku towarów zza Wisły, a z czasem i z innych odleglejszych części kraju. Nie udało się też rzemieślnikom katolickim i żydowskim porozumieć w sprawie uczniów. Wiele z problemów gnębiących rzemiosło znalazło rozwiązanie dopiero w prawie przemysłowym z dnia 7 czerwca 1927 r. M.in. do prowadzenia działalności rzemieślniczej uprawniony był wyłącznie mistrz w danym zawodzie, po wcześniejszej nauce zawodu oraz egzaminie i stażu pracy w charakterze czeladnika. Przejściowo dopuszczano pewne odstępstwa, ale znowelizowane prawo przemysłowe z 10 III 1934 r. wprowadziło obowiązkowe posiadanie kart rzemieślniczych. W 1927 r. zarejestrowano Powiatową Kasę Rękodzielnicza, której zadaniem było przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i udzielanie pożyczek swoim członkom. W 1929 r. powołano Powiatowy Cech Rzemieślniczy. Nie wszyscy rzemieślnicy zgłosili do niego akces i jeszcze w 1935 r. w sprawozdaniach wykazywano tradycyjnie trzy oddzielne stowarzyszenia (cechy). W 2. połowie lat 30. szybki rozwój Mielca, związany z budową fabryki samolotów, pozytywnie wpłynął na aktywność rzemiosła, zwłaszcza w dziale I obejmującym zawody związane z produkcją żywności. O dużym zainteresowaniu rozwojem rzemiosła świadczyły liczne pożyczki dla rzemieślników, na przykład 167 pożyczek z Powiatowej Kasy Rękodzielniczej w 1936 r. i 55 z Powiatowej Komunalnej Kasy Oszczędności w 1937 r.
Lata 1939 – 1944 W pierwszym roku II wojny światowej i okupacji hitlerowskiej sytuacja rzemiosła niewiele się zmieniła. Rzemieślnicy pracowali na podstawie dotychczasowych zezwoleń, potwierdzonych przez landkomisarza, albo w bardziej skomplikowanych przypadkach (budownictwo, alkohole) przez władze wyższe. Utrzymano funkcjonowanie Szkoły Przemysłowej. Już w zimie 1939/1940 pojawili się w Mielcu rzemieślnicy z zewnątrz, głównie wysiedleńcy z Wielkopolski i rzadziej Niemcy. Pogarszające się warunki wojenne i coraz surowsze wymagania niemieckich okupantów ograniczały działalność mieleckich rzemieślników. Mimo to niektórzy z nich włączyli się w działalność konspiracyjną i udzielali pomieszczeń warsztatowych na punkty kontaktowe, a najbardziej odważni produkowali amunicję i naprawiali broń. Po wyprowadzeniu Żydów z miasta przez hitlerowców (9 III 1942 r.) żydowskie domy, warsztaty rzemieślnicze i sklepy pozostały puste. Niedługo potem większość z nich została zajęta przez przybyłych z zewnątrz rzemieślników i przemysłowców, m.in. Niemców, folksdojczów i zniemczonych Ukraińców. W 1943 r. i pierwszych miesiącach 1944 r. ilość warsztatów rzemieślniczych zmniejszyła się, gdyż kilku mieleckich rzemieślników podejrzanych o konspirację zostało aresztowanych, a kilkunastu innych musiało się ukrywać. Na terenie Mielca nie było żadnych organizacji rzemieślniczych, a niezbędne formalności związane z działalnością warsztatów załatwiano w urzędach lub powiatowych władzach rzemieślniczych w Dębicy. W lipcu i na początku sierpnia 1944 r., w związku ze zbliżającym się frontem, rzemieślnicy i przemysłowcy związani z hitlerowskim okupantem uciekli z Mielca. Rdzenni rzemieślnicy mieleccy pracowali do nadejścia frontu.
Lata 1944-1989 Po wyzwoleniu miasta spod okupacji hitlerowskiej (6 VIII 1944 r.) tylko część rzemieślników wznowiła działalność. Byli to głównie wytwórcy artykułów spożywczych (piekarze, masarze) oraz w pojedynczych przypadkach przedstawiciele innych specjalności. Wiele przedwojennych warsztatów przestało istnieć. Pierwsze zezwolenia na działalność wydawała Powiatowa Rada Narodowa w Mielcu we wrześniu 1944 r. Z roku na rok, choć z wielkimi problemami z usprzętowieniem i zaopatrzeniem, rzemiosło odradzało się. W 1946 r. czynnych było 147 zakładów, a w 1948 r. – już 279. Od jesieni 1945 r. wznowił działalność Powiatowy Cech Rzemieślniczy. Do 1948 r. zachowano też wprowadzony w latach 30. podział na grupy branżowe: budowlaną, metalową, drzewną, włókienniczą, skórzaną, spożywczą, rzemiosł papierniczych i rzemiosł usługowych. W 1946 r. otwarto Publiczną Szkołę Zawodową, która miała przygotowywać kadry dla rzemiosła. W kolejnych latach władze państwowe wprowadziły duże ograniczenia dla rzemiosła, zmuszając rzemieślników nawet do likwidacji warsztatów, m.in. poprzez zabieranie lokali dla gospodarki uspołecznionej, nadmierne podatki, niedostateczne zaopatrzenie, utrudnienia w kooperacji z zakładami państwowymi i tworzenie zatorów płatniczych. Najbardziej aktywni rzemieślnicy starali się przeciwdziałać tej niekorzystnej polityce władz m.in. poprzez zakładanie spółdzielni. Tak powstały m.in. Spółdzielnia Pomocnicza Szewców i Cholewkarzy oraz Spółdzielnia Pracy „Pokój”. Od początku lat 50. nastąpił rozwój WSK Mielec, która potrzebowała do pracy wiele osób i rozwinęła własny system szkolenia, dlatego w 1951 r., z powodu malejącej liczby uczniów wiążących przyszłość z rzemiosłem, Publiczna Szkoła Zawodowa została zlikwidowana, a jej niektóre funkcje i w mniejszym zakresie przejął Zakład Doskonalenia Rzemiosła. Po kilku nieudanych reorganizacjach cechów – w 1951 r. powołano Cech Rzemiosł Różnych, który mimo podejmowanych wysiłków nie był w stanie wiele pomóc rzemieślnikom indywidualnym i w 1955 r. zrzeszał już tylko 107 warsztatów. Znaczne zmiany na korzyść nastąpiły po „odwilży październikowej” w 1956 r. Wiele uregulowań prawnych w prowadzeniu rzemiosła zmieniono na jego korzyść, m.in. wprowadzono ulgi podatkowe dla inwestujących i umożliwiano w coraz większym zakresie kooperację rzemiosła z państwowymi zakładami pracy. Odtąd liczba warsztatów rzemieślniczych systematycznie rosła. W 1957 r. było już 137 warsztatów, w 1960 r. – 173, 1965 – 346, a w 1970 r. – 501. Udało się nie tylko zahamować odpływ rzemieślników do państwowych zakładów pracy, ale nawet doprowadzić do odwrotnego zjawiska. Dla wzmocnienia mieleckiego rzemiosła i przejęcia niektórych uciążliwych funkcji w 1963 r. powołano przy Cechu Rzemiosł Różnych Rzemieślniczą Spółdzielnię Zaopatrzenia i Zbytu, która zajęła się m.in. zaopatrywaniem w materiały i pozyskiwaniem rynków zbytu. Mocnym impulsem do jej dalszego rozwoju było wybudowanie w 1975 r. w pobliżu Rynku okazałego Domu Rzemiosła, w którym obok Spółdzielni siedzibę uzyskał także CRzR. Na przełomie lat. 60. i 70. władze centralne, wzmacniając rolę zakładów państwowych, znów wprowadziły szereg przepisów utrudniających funkcjonowanie rzemiosła, m.in. ograniczono koperację, tworzono przeszkody w zaopatrzeniu w materiały oraz sprzedaży wyrobów i usług, a także dyskryminowano rzemieślników przy różnego typu świadczeniach. Rezultatem takiej polityki było m.in. zmniejszenie się ilości warsztatów do 482 w 1971 r., wyraźny spadek obrotów i mniejsze zainteresowania rzemiosłem wśród młodzieży. Nowa ustawa o organizacji i wykonywaniu rzemiosła (1973 r.), porządkująca i wzmacniająca je, pobudziła społeczną aktywność, stąd liczba warsztatów rzemieślniczych znów zaczęła rosnąć (1973 r. – 542, 1976 – 613, 1979 – 703 i 1981 – 790). W 1974 r. powstał Zespół Szkół Zawodowych, którego część absolwentów zasilała firmy rzemieślnicze. Uruchomiono Kasę Wzajemnej Pomocy, która m.in. udzielała swoim członkom w uzasadnionych przypadkach bezzwrotnych zapomóg. Rozwinięto działalność socjalną. Sponsorowano wiele akcji społecznych, m.in. Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia, Centrum Zdrowia Dziecka i odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie. Dobre funkcjonowanie mieleckiego rzemiosła w tych latach potwierdzały czołowe lokaty w różnych konkursach, np. I miejsce w konkursie wojewódzkim „Zawsze do usług” w latach 1980-1981. Nie brakowało jednak negatywnych zjawisk, wynikających z narastającego kryzysu społeczno-gospodarczego państwa, jak m.in.: stosowanie systemu nakazowo-rozdzielczego, pogarszająca się sytuacja w zaopatrzeniu materiałowym, coraz bardziej restrykcyjna polityka fiskalna i wtrącanie się władz partyjnych w wewnętrzne sprawy rzemiosła. W latach 80. kryzys zaopatrzeniowy pogłębił się jeszcze bardziej, a ilości rozdzielanych centralnie materiałów i paliwa były niejednokrotnie absurdalnie małe. Mnożyły się natomiast wszelkiego rodzaju kontrole i inspekcje, wydające mnóstwo zaleceń często wykluczających się nawzajem. Wiele sprzeczności i rozbieżności miały oficjalne deklaracje władz centralnych w sprawie rozwoju rzemiosła i równocześnie wydawane przepisy ograniczające jego działalność. Na skutek takiego podejścia do rzemiosła tylko w 1985 r. w Mielcu zakończyły działalność aż 42 zakłady, a w innych latach było podobnie. W tej trudnej sytuacji najlepiej radziły sobie warsztaty i zakłady rzemieślnicze wytwarzające i regenerujące części zamienne do samochodów oraz wykonujące usługi remontowe, adaptacyjne i malarskie, często z powierzonych materiałów. Dużym problemem był brak lokali do prowadzenia i rozwijania działalności produkcyjnej i usługowej na odpowiednim poziomie. Władze miejskie nie dysponowały wolnymi lokalami, więc starały się pomagać rzemieślnikom, przydzielając działki pod budowę nowych zakładów. Zasadnicze zmiany spowodowało uchwalenie 23 XII 1988 r. kilku ustaw dotyczących gospodarki, m.in. ustawa zasadniczo liberalizująca przepisy o podejmowaniu działalności gospodarczej przez osoby fizyczne, nawet z udziałem kapitału zagranicznego. Nieskomplikowane warunki uruchamiania działalności gospodarczej, w tym również rzemieślniczej, były silnym impulsem dla wielu przedsiębiorczych i posiadających kapitał osób, nawet niemających odpowiednich kwalifikacji zawodowych, do zakładania prywatnych firm. Rosła więc systematycznie liczba podmiotów gospodarczych, w tym rzemieślniczych – głównie produkcyjnych oraz związanych z motoryzacją i budownictwem. Z drugiej strony zaś zlikwidowano szereg nierentownych warsztatów i zakładów wykonujących coraz mniej potrzebne usługi, np. zegarmistrzowskie, krawieckie, szewskie, naprawy telewizorów czy sprzętu AGD. W pierwszych latach XXI w. nasiliło się zjawisko likwidacji zakładów usługowych.
RZEPECKI DANIEL ANDRZEJ, urodzony 31 V 1960 r. w Łodzi, syn Hieronima i Haliny z domu Peruga. Absolwent Technikum Rolniczego w Radomyślu Wielkim. Pracował w Nadleśnictwie Mielec (pracownik leśny, 1978-1982), WSK PZL-Mielec (ślusarz, 1985-1989) i KPBP KRAKBUD Kraków (kierowca, 1989-1990), a od 1997 r. pracuje jako ekspedytor magazynowy w BRW Sp. z o.o. w Mielcu. Oddawanie krwi rozpoczął w 1981 r. Do PCK i Klubu HDK w Mielcu zgłosił akces w 1986 r. Do 2014 r. oddał 73 360 ml krwi. Wyróżniony m.in. Brązowym Krzyżem Zasługi, Odznaką Zasłużonego HDK III, II i I stopnia, Odznaką Honorową PCK III stopnia, Medalem 50-lecia HDK oraz Medalem 90-lecia PCK.
RZEPECKI JÓZEF, urodzony 26 V 1929 r. w Chmielowie, syn Adama i Stefanii z domu Gawryś. Absolwent Gimnazjum w Tarnobrzegu i Liceum Pedagogicznego w Mielcu, maturę zdał w 1949 r. Studiował biologię na WSP w Krakowie i w 1956 r. ukończył I stopień studiów, a w 1961 r. studia magisterskie. Pracował w Szkole Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącym w Michałowie, woj. białostockie, jako nauczyciel i później dyrektor szkoły (1962-1966). Od 1966 r. wykładał biologię w Studium Nauczycielskim w Siedlcach, a od 1970 r. pracował w Okręgowym Ośrodku Metodycznym – Sekcja Biologii w Białymstoku. W 1973 r. został zatrudniony jako wykładowca w Instytucie Kształcenia Nauczycieli w Białymstoku. Współpracował z Zakładem Biologii Akademii Medycznej w Białymstoku. Był współorganizatorem olimpiad biologicznych. Działał społecznie w LOP. Opublikował szereg artykułów w czasopiśmie „Biologia w Szkole” oraz w „Przeglądzie Zoologicznym”, przedstawiając rezultaty z przeprowadzonych badań. Wyróżniony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką LOP i Nagrodą Ministra Oświaty.
RZEPKA JERZY, urodzony 8 IV 1942 r. w Złotnikach koło Mielca, syn Jana i Czesławy z domu Lisak. Uczęszczał do Technikum Mechanicznego w Mielcu, a następnie Liceum Ogólnokształcącego (później I LO) w Mielcu i w 1959 r. zdał maturę. W 1966 r. ukończył studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Lublinie i uzyskał tytuł lekarza medycyny. Po odbyciu stażu w Szpitalu Miejskim im. dr. E. Biernackiego w Mielcu w 1968 r. został mianowany kierownikiem Gminnego Ośrodka Zdrowia w Tuszowie Narodowym i funkcję tę pełnił do 2001 r. W 1974 r. uzyskał II stopień specjalizacji z zakresu medycyny ogólnej. Podjął współpracę z Instytutem Medycyny Wsi w Lublinie i Narodowym Funduszem Ochrony Zdrowia. Był inicjatorem i przewodniczącym Społecznego Komitetu Budowy Apteki i Rozbudowy Ośrodka Zdrowia w Tuszowie Narodowym. Został mianowany kierownikiem wzorcowego, a następnie szkoleniowego Ośrodka Zdrowia oraz kierownikiem specjalizacji z medycyny ogólnej na I i II stopień dla województwa rzeszowskiego. W latach 1978-1981 przebywał w Libii jako naczelny lekarz budów Mieleckiego Przedsiębiorstwa Budowlanego – generalnego wykonawcy CHZ „Budimex” i za ofiarną pracę został wyróżniony listem specjalnym ambasadora PRL w Libii. W 1985 r. uczestniczył w założeniu Towarzystwa Medycyny Ogólnej i Środowiskowej i przez wiele lat był członkiem Zarządu Głównego. Współpracował z ośrodkami medycyny ogólnej w Austrii, Francji i Niemczech. Był także członkiem Krajowego Zespołu Konsultanta Medycznego w dziedzinie medycyny rodzinnej. Po reformie służby zdrowia od 2001 r. był dyrektorem Niepublicznego Zakładu Opieki Ośrodek Zdrowia w Tuszowie Narodowym. W 2004 r. uzyskał II stopień specjalizacji z zakresu medycyny rodzinnej. Wiele czasu poświęcał działalności społecznej i politycznej. Od 1966 r. był członkiem Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, przez szereg lat pełnił funkcje członka Zarządu Oddziału w Rzeszowie i Zarządu Głównego. Reprezentował mielecką służbę zdrowia na I i II Zjeździe Regionalnym NSZZ Solidarność w Rzeszowie w 1981 r. Od lat 80. był aktywnym działaczem Towarzystwa Miłośników Ziemi Mieleckiej w Mielcu, a na początku lat 90. był jego wiceprezesem. Zainicjował powstanie Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego w Tuszowie Narodowym w 1990 r. i od początku pełnił funkcję jego prezesa. W znacznym stopniu przyczynił się do budowy pomnika gen. Władysława Sikorskiego w Tuszowie N. i organizacji związanych z nim uroczystości patriotycznych. Był też członkiem mieleckiego gniazda TG „Sokół”. Od 1966 r. związał się z ruchem ludowym. Był m.in. prezesem Zarządu Gminnego ZSL, wiceprezesem Zarządu Powiatowego ZSL oraz długoletnim członkiem Zarządu Wojewódzkiego PSL. Dwukrotnie kandydował do parlamentu w 1989 i 1993 r. Był wykładowcą Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Organizował Szkoły Zdrowia I i II stopnia na terenie powiatu mieleckiego. Był członkiem Rady Nadzorczej Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego w Rzeszowie. Pracował społecznie w Poradni Specjalistycznej „Arka” przy parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Mielcu. Angażował się politycznie jako członek „Piasta”. Wyróżniony m.in.: Złotym i Brązowym Krzyżem Zasługi, Medalem 40-lecia Polski Ludowej, „Złotą Koniczynką – najwyższym odznaczeniem PSL, odznaczeniem ZG PTL „Bene Meritus”, Srebrnym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej, Medalem „Pro Memoria”, Srebrnym Medalem „Za Zasługi dla Pożarnictwa”, Odznaką Honorową NFOZ i Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”. Zmarł 15 XI 2023 r. i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. H. Sienkiewicza.
RZEPKA TOMASZ (ksiądz), urodził się 18 IX 1913 r. w Krzyżanowicach koło Bochni, syn Jana i Marii z domu Rzepka. Uczęszczał do gimnazjum w Bochni, a następnie do Małego Seminarium w Tarnowie, gdzie zdał maturę. Po studiach teologicznych w Seminarium Duchownym w Tarnowie w 1938 r. przyjął święcenia kapłańskie. W latach 1938-1942 był wikariuszem w Książnicach. W 1942 r. został przeniesiony do parafii św. Mateusza w Mielcu i od 1945 r. został katechetą. Uczył religii w szkołach podstawowych i średnich, ciesząc się wielkim autorytetem u młodzieży i dzieci. Równocześnie studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując tytuł magistra (1948) i stopień doktora teologii (1951). W 1961 r. został mianowany proboszczem w Rzochowie. Był dobrym kaznodzieją, toteż zapraszano go do różnych parafii na rekolekcje i kazania okolicznościowe. Pasjonował się sportem i był jednym z najbardziej znanych sympatyków „Stali” Mielec. Zmarł 14 II 1972 r. Spoczywa w kaplicy Sękowskich na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. Rzochowskiej.
RZESZEWSKI MATEUSZ, faktor dworu mieleckiego w XVI w. Spławiał transporty zboża z majątku Mieleckich drogą wodną (rzekami Wisłoką i Wisłą) w kierunku Gdańska.
„RZESZOWIACY” (ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA „RZESZOWIACY”), powstał w 1954 r. z inicjatywy przybyłego z Wrocławia dyrygenta Jana Mejzy, przy wsparciu kierownika ZDK WSK Mielec Edmunda Toczka. W skład Zespołu Artystycznego ZDK (taka była jego pierwsza nazwa) weszły trzy działające już zespoły: zespół taneczny pod kierunkiem Emilii Drabik (od 1952 r.), chór mieszany pod dyrekcją Franciszka Saramy (od 1953 r.) i mała orkiestra symfoniczna pod batutą Stefana Danieleckiego (od 1953 r.). (Stąd część środowiska kulturalnego uważa, że „Rzeszowiacy” powstali w 1952 r.). Kierownictwo całości objął Jan Mejza (pseudonim partyzancki „Janusz”). Pierwszym występem był koncert w Kolbuszowej 12 XII 1954 r., a program stanowiła luźna, ale dynamiczna składanka pieśni, tańców i melodii o różnym charakterze, w tym także ludowych pieśni i tańców rzeszowskich. 17 XII 1954 r. odbył się pierwszy koncert w Mielcu. Obydwa koncerty zostały dobrze przyjęte przez publiczność i potwierdziły słuszność przyjętej formuły zespołu, który w 1955 r. otrzymał nazwę „Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Rzeszowskiej”, a wkrótce potem Zespół Pieśni i Tańca „Rzeszowiacy”. W finale centralnym konkursu chórów we Wrocławiu, który odbył się 25 V 1955 r., mielczanie zdobyli 4. miejsce (pierwsze wyróżnienie) w gronie 100 najlepszych amatorskich chórów z całego kraju. Nagrodą było także zaproszenie na koncerty dla uczestników V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie (VII 1955 r.). Impulsem do dalszego rozwoju było spisanie przez Jana Mejzę i Bolesława Downarowicza (choreografa) wielu pieśni, przyśpiewek i tańców ludowych w czasie rekonesansu po wsiach województwa rzeszowskiego w latach 50. Opracowane muzycznie i choreograficznie tych utworów weszły na stałe do repertuaru „Rzeszowiaków”. Na początku lat 60., po opracowaniu oryginalnego i dynamicznego programu, „Rzeszowiacy” osiągnęli wysoki poziom artystyczny. Doceniono to w czasie wyjazdowego posiedzenia Zarządu ZZ Metalowców w Mielcu (22-23 X 1963 r.), nadając zespołowi tytuł „Reprezentacyjnego ZPiT ZZ Metalowców”. W ZDK WSK wypracowano kilkustopniowy system kształcenia tanecznego, gwarantujący stały dopływ młodych tancerzy do pierwszego zespołu i utrzymywanie jego wysokiego poziomu. (Ten system funkcjonuje do dziś.) Do poszczególnych obrazków tanecznych włączano też chór. W latach 60. coraz częściej desygnowano „Rzeszowiaków” do reprezentowania Polski na festiwalach zagranicznych. Potwierdzeniem klasy zespołu były nagrody na festiwalu w Bukareszcie (1969) i główne trofeum – Złoty Medal na Festiwalu w Nicei (1971). Lata 70., już pod opieką RCK WSK, to dalszy rozwój i wielkie powodzenie na scenach krajowych oraz częste i udane tournee zagraniczne, m.in. po USA i Kanadzie w 1975 i 1978 r. Wprowadzenie stanu wojennego (13 XII 1981 r.) tylko na kilkanaście dni zatrzymało próby zespołu, który już 22 I 1982 r. wystąpił w RCK z wyjątkowo wzruszającymi „Jasełkami Polskimi” i powtórzył je kilkakrotnie, a w lipcu tego roku, ku zdumieniu wszystkich, wyjechał na tournee do Francji. W latach 80. często występował we Francji i RFN, a w 1988 r. koncertował po raz trzeci w USA i Kanadzie. Na fali przemian i restrukturyzacji WSK na początku lat 90. – RCK wraz z całą działalnością przekazano samorządowi miejskiemu (1992), a ten powołał Miejski Ośrodek Kultury. W tym czasie wielu dotychczasowych doświadczonych chórzystów „Rzeszowiaków” zakończyło pracę w Zespole. Znacznie odmłodzono chór, a to spowodowało większą rotację w jego składzie i trudności z utrzymaniem dobrego poziomu. Stabilny skład utrzymywała natomiast orkiestra. Mimo kłopotów „Rzeszowiacy” koncertowali nadal zarówno w kraju jak i poza jego granicami. Ponowne ożywienie chóru nastąpiło po utworzeniu Samorządowego Centrum Kultury (1998), a mocnym impulsem do dalszego rozwoju całego Zespołu były uroczystości z okazji 50-lecia jego działalności, zorganizowane w 2002 r. W 2008 r. zespół koncertował w Szwajcarii, a następnie uczestniczył w VII i VIII Międzynarodowym Festiwalu Folklorystycznym Warsfolk w Warszawie (2011, 2012). Ponadto w 2012 r. wystąpił w Macedonii oraz uczcił specjalnymi koncertami 60-lecie działalności, zapoczątkowanej przez zespół taneczny w 1952 r. W czerwcu 2013 r. zespół wystąpił na Festiwalu Czereśniowym w Adampolu (Turcja). Po dwóch „chudych” latach w marcu 2016 r. zespół otrzymał certyfikat Polskiej Sekcji Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych na okres 5 lat, a w maju tego roku wystąpił na XI Ogólnopolskim Festiwalu Zespołów Folklorystycznych Wsi Polskiej w Kielcach. Wydarzeniem 2017 r. były koncerty z okazji 65-lecia powstania zespołu (30 IX i 1 X) oraz nadanie mu patronatu Janusza Mejzy – założyciela, dyrygenta i długoletniego kierownika artystycznego. Na podstawie prezentowanego programu Zespół został zakwalifikowany do Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych Festiwali i Sztuki Ludowej – CIOFF. Z wielkim rozmachem i na wysokim poziomie artystycznym odbył się „Jubileuszowy Koncert Pokoleń” z okazji 70-lecia powstania zespołu. 2 VII 2022 r. na scenie Domu Kultury SCK wystąpili: ZPiT „Rzeszowiacy”, Seniorzy ZPIT „Rzeszowiacy”, „Mali Rzeszowiacy”, grupy dziecięce i gościnnie – „absolwenci” (byli członkowie ZPiT). Imprezami towarzyszącymi były: Odsłonięcie tablicy upamiętniającej nadanie parkowi miejskiemu imienia ZPiT „Rzeszowiacy” i koncert „Przyszliśmy Rzeszowiacy” (park obok Biblioteki SCK, 1 VII), Msza Święta w intencji społeczności ZPiT „Rzeszowiacy” (kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy, 2 VII), „Folkowa potańcówka” (Rynek, 3 VII) oraz wystawa malarstwa Agnieszki Ciury „Wykroje pamięci” (Galeria ESCEK, od 1 VII).
*Repertuar: tańce narodowe – polonez, mazur, krakowiak, kujawiak i oberek, tańce regionalne, m.in.: rzeszowskie, przeworskie, lubelskie, nowosądeckie, śląskie, góralskie, opolskie, pszczyńskie, żywieckie, wielkopolskie, kaszubskie i kurpiowskie oraz pieśni patriotyczne i ludowe (ok. 160).
*Stroje: rzeszowskie, krośnieńskie, przeworskie, haczowskie, biłgorajskie, krakowskie, lubelskie, pszczyńskie, góralskie, żywieckie, nowosądeckie, kaszubskie, rozbarskie, opolskie, łańcuckie, jurgowskie, szamotulskie, sieradzkie, łowickie, opoczyńskie, kujawskie, szlacheckie, „Księstwa Warszawskiego”, rosyjskie i kostiumy do tańców tematycznych.
*Ważniejsze występy krajowe: tournee po woj. kieleckim (1962 r.), tournee po woj. wrocławskim (1964, 1965), tournee po woj. opolskim (1970), koncert inauguracyjny Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu (1970), koncert inauguracyjny Międzynarodowych Zawodów o Puchar Interwizji w Gimnastyce Artystycznej w Mielcu (1974), koncert w ramach prezentacji „Rzeszowska Panorama XXX-lecia” w Warszawie (1975), koncert z okazji 50-lecia działalności ZPiT „Rzeszowiacy” w Mielcu (2002) oraz udział we wszystkich Ogólnopolskich Spotkaniach Folklorystycznych – „Jarmarkach Pieśni i Tańca” w Mielcu (1968, 1969, 1970, 1971, 1973, 1976 i 1979)…. XV Światowy Przegląd Folkloru „Integracje” w Poznaniu (2015), Dożynki Wojewódzkie Świętokrzyskie w Sandomierzu (2015), Święto Lotnictwa w Mielcu (2015), XI Ogólnopolski Festiwal Zespołów Folklorystycznych Wsi Polskiej w Kielcach (2016), 65-lecie powstania Zespołu (2017), 56. Tydzień Kultury Beskidzkiej – koncerty w Żywcu, Szczyrku, Wiśle, Oświęcimiu i Makowie Podhalańskim (2019), Ogólnopolski Konkurs Tańca Ludowego „5 minut dla oberka” w Łodzi (2019). Ponadto zespół występuje w Mielcu regularnie kilka razy w roku, zawsze przy dużej publiczności. Wyjątkowo w okresie pandemicznym 2020-2021 r., z powodu obostrzeń sanitarnych, zaprezentował program w trybie on-line i na Facebooku.
Tournee i inne występy zagraniczne: VIII Międzynarodowy Festiwal Pieśni i Tańca w Świdniku (CSRS, 1962 r.), ZSRR (1966), CSRS i Jugosławia (1967), Światowy Festiwal Zespołów Folklorystycznych w Bukareszcie i innych miastach Rumunii (1969) – kilka nagród, Węgry (1970), XXVI Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny w Nicei – główne trofeum Złoty Medal i tournee po Francji i Włoszech (1971), Węgry (1972), ZSRR (1974), RFN (1974), USA i Kanada (1975), NRD (1976), RFN (1976), ZSRR (1976), ZSRR (1977), USA i Kanada (1978), RFN (1978), ZSRR (1978), Francja (1979), Jugosławia i Francja (1979), CSRS (1980), Francja i RFN (1981), Francja (1982), RFN, Francja, Belgia i Luxemburg (1983), RFN (1983), RFN (1984), ZSRR (1985), Węgry (1985), Francja, Belgia i RFN (1986), Francja (1987), USA i Kanada (1988), Francja (1993), Ukraina (1993), Włochy (1994), Słowacja (1995), Francja (1996), Szwajcaria (1996), Belgia, Holandia i Francja (1999), Francja (2000), Szwajcaria (2002), Francja (2003), Węgry (2005), Portugalia (2006), Szwajcaria (2008), Międzynarodowy Festiwal Warsfolk Warszawa (2011, 2012), Macedonia (2012), Turcja (2013). Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne w Budapeszcie – Węgry (2015), Międzynarodowy Festiwal Artystyczny „Sztuka, świat i morze” w Warnie Bułgaria, 2016), Festiwal „Budvanska Riviera” w Budvie (Czarnogóra, 2018), Festiwal w Grecji (2023) i Festiwal w Albanii (2023).
Kierownicy i dyrektorzy ZDK (RCK, MOK, SCK) reprezentujący Zespół: Edmund Toczek (1954-1956 i 1958-1961), Franciszek Duszlak (1961-1987), Irena Nowakowska (1987-1990), Helena Pastuła (1990-1992), Marek Skalski (1992-1997), Jacek Tejchma (1998-2016), Joanna Kruszyńska (2016-nadal).
Kierownicy artystyczni zespołu i pierwsi dyrygenci: Jan Mejza (1954-1956), Władysław Kotschy (1957), Władysław Skórczyński (1957), Jan Mejza (1958-1990), Antoni Czachor (1990-1996), Sławomir Stan (1996-2000), Jacek Tejchma (2000-2016), Joanna Kruszyńska (2016-nadal), kierownik zespołu – Bartosz Kramarz, kierownik orkiestry – Sławomir Stan.
Chórmistrzowie i dyrygenci: Franciszek Sarama (1954-1957), Jerzy Kopcewicz (1958-1973), Barbara Mialik (1973-1977), Barbara Polańska-Więckowska (1973-1986), Jerzy Kopcewicz (1981-1987), Irena Paluszek (1985-1987), Renata Chmielowiec-Wrażeń (1988-1995), Małgorzata Kusek (1996-1999), Paweł Lis (2000-2010), Sylwia Dudek (2010-2017), Maciej Fijałkowski (2017-nadal).
Choreografowie: Emilia Drabik (1954-1955), Bolesław Downarowicz (1955-1956), Zdzisława Szymańska (1957-1959), Józef Marciniak (1960), Tadeusz Suchodolski (1960), Zbigniew Pieńkowski (1961-1963), Eugeniusz Papliński i Mira Kołpikówna-Paplińska (1963-1964), Janusz Brociek (1964-1965), Kazimierz Redzisz (1965-1978), Stanisław Dowgird (1978-1979), Dariusz Majchrowicz (1979-1980), Halina Proszowska (1980-1982), Maria Orłowska (1982-1985), Emilia Drabik (1985-1987), Leszek Ossoliński (1986-2011), Marek Zaremba (2011-2016), asystent choreografa – Jakub Jurek (-2016), Mariusz Bożek (2016-nadal).
Akompaniatorzy: Henryk Grzywacz, Maria Mysińska, Barbara Polańska-Więckowska, Ryszard Kucharski, Sławomir Stan, Kazimierz Kozioł.
Członkowie: w latach 1952-2023 – około 1600 osób.
Ważniejsze wyróżnienia: Krzyż Oficerski OOP, Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego, Złota Odznaka Honorowa „Polonii”, Dyplom Uznania Ministra Spraw Zagranicznych.
„MALI RZESZOWIACY” (ZPiT „MALI RZESZOWIACY”), dziecięcy zespół artystyczny Domu Kultury SCK w Mielcu, przygotowujący tancerzy do występów w Zespole Pieśni i Tańca „Rzeszowiacy”. Jest kontynuatorem działalności tzw. adeptów – dziecięcych zespołów artystycznych ZDK (później RCK i MOK), tworzonych od lat 60. XX w. w celu systematycznego wzmacniania dorosłych „Rzeszowiaków”. W swoim repertuarze ma tańce ludowe z Podkarpacia i innych regionów w Polsce. Występuje na różnych imprezach w Mielcu i innych miejscowościach, najczęściej z innymi zespołami Domu Kultury SCK. Uczestniczy w festiwalach, przeglądach i konkursach dziecięcych zespołów w kraju i poza jego granicami, często zdobywając nagrody lub wyróżnienia. Ważniejszymi sukcesami w 2022 roku były: 2. miejsce w XII Ogólnopolskim Przeglądzie Dziecięcych i Młodzieżowych Zespołów Tańca Ludowego „Garniec” 2022 w Łańcucie (25 III) oraz 2. miejsce w XIV Wojewódzkim Przeglądzie Tanecznym „Roztańczona wiosna” (22 V) w Głogowie Małopolskim.
Instruktorzy – choreografowie: Mariusz Bożek (grupa starsza0, Beata Sudoł (grupa młodsza); akompaniator: Kazimierz Kozioł.
RZESZOWSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO CERAMIKI BUDOWLANEJ, firma państwowa utworzona w 1951 r. na bazie działających po II wojnie światowej zakładów produkujących materiały budowlane i ceramikę budowlaną: cegielni, betoniarni, kaflarni i żwirowni. Jednym z pierwszych pięciu na terenie województwa rzeszowskiego było Mieleckie Przedsiębiorstwo Przemysłu Terenowego Materiałów Budowlanych, które zostało utworzone 18 I 1951 r. Jego siedzibą był budynek kaflarni przy ul. S. Żeromskiego 13. Obejmowało ono zasięgiem powiat mielecki (3 cegielnie, 3 kaflarnie, betoniarnia, wibrobetoniarnia, żwirownia) i część powiatu dębickiego. Początki działalności były trudne, bowiem w czasie II wojny światowej zakłady i ich urządzenia zostały w dużym stopniu zniszczone, a większość z ocalałych była przestarzała. Ponadto poważnym problemem było też przejmowanie ich z rąk prywatnych – zgodnie z ówczesnymi zarządzeniami władz centralnych. W latach 50. odbudowano lub wyremontowano zakłady oraz uruchomiono planową produkcję materiałów budowlanych. Budowano też nowe zakłady, m.in. wytwórnię prefabrykowanych pustaków ściennych w Mielcu. 1 I 1964 r. przeprowadzono reorganizację przemysłu terenowego materiałów budowlanych i z 11 wielobranżowych przedsiębiorstw (w tym mieleckiego) utworzono 6 przedsiębiorstw ceramiki budowlanej, w tym w Mielcu. W latach 60. i 70., ze względu na potrzebę silnie rozwijającego się budownictwa, produkcja materiałów budowlanych systematycznie rosła, ale już od połowy lat 70. nie była w stanie nadążyć za potrzebami w tym zakresie. W niewielkim stopniu na polepszenie sytuacji wpływały kolejne reorganizacje w latach 1973 i 1976, kiedy to przemianowano MPPTMB najpierw na Mieleckie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej, a następnie – Rzeszowskie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej. Największą inwestycją tego okresu była rozbudowa cegielni w Sadkowej Górze kosztem około 8 mln zł. Zmodernizowano też m.in. cegielnie w Mielcu, Podborzu i Rzemieniu. W latach 80., przy utrzymującym się dużym zapotrzebowaniu na materiały budowlane, narastały problemy z ich produkcją, głównie z powodu starzejącego się wyposażenia technicznego. Nie pomagało 8 kolejnych reorganizacji przemysłu, m.in. zmniejszanie zatrudnienia w administracji i likwidowanie przedsiębiorstw, m.in. w Mielcu. Zasadnicze zmiany nastąpiły dopiero w latach 90., kiedy poszczególne zakłady produkcyjne stały się spółkami funkcjonującymi w nowych warunkach rynkowych.
RZESZUTEK JANUSZ MAREK, urodzony 22 XI 1950 r. w Mielcu, syn Tadeusza i Pelagii z domu Kiełb. Po ukończeniu Zasadniczej Szkoły Przyzakładowej w Mielcu w 1969 r. został zatrudniony w WSK Mielec na Wydziale 03 (narzędziowym) na stanowisku szlifierza, a później hartownika narzędziowego i galwanizatora. W latach 1970-1972 odbył zasadniczą służbę wojskową w Dębicy i ukończył tamtejszą szkołę podoficerską (specjalność: operator sprężarki), a następnie służył w 7 Pułku Pontonowym w Dęblinie. Po służbie wojskowej powrócił do pracy w Zakładzie Narzędziowym WSK i pracuje tam nadal, także po restrukturyzacji WSK, kiedy to powstały Zakłady Narzędziowe w Mielcu Sp. z o.o. Jego niezwykłą i humanitarną pasją jest Honorowe Krwiodawstwo. Pierwszy raz oddał krew w 1970 r. i później czynił to wielokrotnie bez przynależności do jakiegokolwiek klubu. 29 III 1979 r. został przyjęty do Klubu Honorowych Dawców Krwi im. J. Aleksandrowicza przy WSK Mielec i do dziś pozostaje czynnym krwiodawcą. Oddał dotąd 38 400 ml krwi. Jest także członkiem Zarządu Klubu. Wyróżniony m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, „Kryształowym Sercem” (najwyższe odznaczenie HDK), Odznakami HDK: Brązową, Srebrną i Złotą, Odznakami Zasłużonego HDK – III, II i I stopnia oraz Odznakami Honorowymi PCK III i II stopnia.
RZESZUTEK ROMUALD, urodzony 16 X 1965 r. w Mielcu, syn Mariana i Stanisławy z domu Łysiak. Absolwent Technikum Mechanicznego w Mielcu z maturą w 1984 r. Pracę zawodową rozpoczął w Ośrodku Badań Rozwojowych Sprzętu Komunikacyjnego w Mielcu, a następnie prowadził własną działalność gospodarczą. Kolejnym miejscem pracy była firma Bruno Tassi w Rzeszowie, gdzie był przedstawicielem handlowym. Od 2014 r. pracuje w firmie „Kabanos” w Tarnobrzegu, a od 2017 r. pełni funkcję dyrektora handlowego tej firmy. Od wielu lat działa społecznie, głównie w zakresie odtwarzania i kultywowania prawdy historycznej o ludziach walczących ze zniewoleniem Polski w latach 1939-1989. Jest jednym z założycieli (w 2012 r.) i wiceprezesem Stowarzyszenia Klub Historyczny „Prawda i Pamięć” w Mielcu. Głównie z jego inspiracji i przy aktywnym współudziale zrealizowano szereg przedsięwzięć o charakterze patriotycznym, m.in.: upamiętnienie Żołnierzy Niezłomnych („Polana Niezłomnych”) w lesie w Szydłowcu koło Mielca, coroczny Marsz Pamięci Żołnierzy Wyklętych (1 III, w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych), coroczne zloty militarne i rekonstrukcje wydarzeń historycznych, działania edukacyjne o tematyce podziemia antykomunistycznego (prelekcje, wystawy, projekcje filmów, artykuły prasowe), retrospektywy gdyńskiego Festiwalu Filmowego „Niepokorni Niezłomni Wyklęci” w Mielcu, filmy zrealizowane przez mielecką młodzież (film z I LO w Mielcu „Ojciec i syn” otrzymał w 2017 r. I miejsce w kategorii Młodzi dla Historii w czasie IX Festiwalu w Gdyni), renowacja mieleckiej Ściany Katyńskiej przy bazylice mn. św. Mateusza, ścieżka historyczna upamiętniająca mieleckich „Żołnierzy Wyklętych”. Szczególnie dużo czasu poświęcał budowie Pomnika Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych w Mielcu na Górze Cyranowskiej. W realizacji wymienionych przedsięwzięć współpracował z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie. W kadencji 2014-2018 był radnym Rady Miejskiej w Mielcu i czynił wiele, aby zainteresować samorząd miejski w Mielcu różnymi formami upamiętniania Żołnierzy Wyklętych. Wyróżniony medalem PRO PATRIA, Nagrodą Honorową „Świadek Historii” i Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Autor książki – albumu Chcieli nas zakopać! Nie wiedzieli, że jesteśmy ziarnem…(2023)
RZESZUTKO KAZIMIERZ (ksiądz), urodził się 25 VII 1951 r. w Tarnowie, syn Józefa i Anny z domu Siwek. Absolwent I Gimnazjum im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie, maturę zdał w 1969 r. Studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie ukończył w 1975 r. i wtedy też przyjął święcenia kapłańskie. Jako wikariusz pracował w parafiach w Pasierbcu (1975-1977), Wielogłowach koło Nowego Sącza (1977-1980), Łęgu Tarnowskim (1980-1982), Uszwi koło Brzeska (1982-1985), Gawłowie koło Bochni (1985-1987), Siedlisku Bogusz (1987-1989) i Wojniczu (1989-1991). W styczniu 1992 r. został mianowany proboszczem parafii w Bereście koło Krynicy, gdzie poza kościołem parafialnym sprawował opiekę na kościołami pomocniczymi w Polanach i Piorunce (dawnymi cerkwiami greko-katolickimi). Ponadto w latach 1994-1998 pełnił funkcję proboszcza w Kamiannej. W tym czasie otrzymał godność kanonika. W 2002 r., z powodu pogarszającego się zdrowia, zrezygnował z probostwa w Bereście i został przeniesiony na mniejszą parafię w Michalczowej koło Łososiny Dolnej. Coraz większe kłopoty zdrowotne spowodowały, że i tam zrezygnował z funkcji proboszcza i rozpoczął leczenie. We wrześniu 2009 r. został przydzielony do pomocy w pracy duszpasterskiej w parafii Ducha Świętego w Mielcu. W związku z dalszym pogarszaniem się zdrowia został przeniesiony do Domu Księży Emerytów w Tarnowie.
RZEŚNY KRZYSZTOF STANISŁAW, urodzony 2 VIII 1946 r. w Łukowie, syn Janusza i Krystyny z Janiszewskich. Karierę piłkarską rozpoczynał w klubach Orlęta Łuków i MKS Chrobry Szczecin (do 1963 r.). W latach 1963-1964 występował w Pogoni Szczecin, a w latach 1964-1970 w Motorze Lublin. Przed sezonem 1970/1971 zasilił Stal Mielec (ówczesnego beniaminka ekstraklasy) i jako obrońca reprezentował mieleckie barwy do końca sezonu 1977/1978. Rozegrał wówczas 196 meczów we I lidze (3 bramki) i wydatnie przyczynił się do osiągnięcia przez Stal największych sukcesów: dwukrotnego mistrzostwa Polski (1973, 1976), wicemistrzostwa (1975) i 3. miejsca (1974). Ukończył Technikum Mechaniczne w Mielcu i studia na AWF w Warszawie, uzyskując tytuły magistra wychowania fizycznego i trenera II klasy. W 1978 r. wyjechał do Ameryki Północnej i przez wiele lat grał w USA (Falcons, Adria Chicago, Wisła Chicago) i Kanadzie (Panhalenik Toronto, Polonia Hamilton). Był także wielokrotnym reprezentantem Polski. W okresie szkolnym grał w reprezentacji Szkolnych Klubów Sportowych, w reprezentacji młodzieżowej – 1 mecz i reprezentacji „B” – 1 mecz. W I reprezentacji Polski zagrał w latach 1973-1976 w 6 meczach (jako zawodnik Stali), m.in. z Anglią w Chorzowie (2 : 0) i Portugalią w Porto (2 : 0). Jako trener pracował w klubach: Stal Mielec, LZS Rzędzian Rzędzianowice, Korona Kielce, Nowiny, Motor Lublin i Orlęta Radzyń Podlaski i Orły Kazimierz. W 2001 r. pełnił funkcję prezesa Zarządu FKS Stal Mielec. Później był koordynatorem szkolenia w Motorze Lublin i trenerem żeńskiej drużyny Cisa Nałęczów. Uzyskał licencję do prowadzenia zespołów w I i II lidze. Od 1 IX 2006 r. pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego w Zespole Szkół Technicznych w Mielcu, a ponadto był koordynatorem żeńskiej drużyny Cisa Nałęczów (ekstraliga kobiet). W 2012 r. został wyróżniony Medalem Srebrnym za Długoletnią Służbę. Po przejściu na emeryturę szkolił młodzież w klubie Kolorado Wola Chorzelowska.
RZEŹBA MIECZYSŁAWA KARŁOWICZA, rzeźba usytuowana przy wejściu do budynku Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Mieczysława Karłowicza (ul. T. Kościuszki 10) w Mielcu. Została wykonana w latach 2020-2021 dla upamiętnienia Jubileuszu 50-lecia Szkoły i postaci jej patrona – wybitnego kompozytora polskiego. Inicjatorem tego przedsięwzięcia artystycznego był dyrektor Szkoły dr Ryszard Kusek, a inicjatywę poparli: Rada Pedagogiczna, Rada Rodziców i uczniowie. Wybrano projekt artysty rzeźbiarza Jacka Jancelewicza, a realizację powierzono jego pracowni snycerskiej (JJART – Żółwia Błoć k. Szczecina). Ze względu na obostrzenia pandemiczne uroczystości Jubileuszu 50-lecia PSM I i II st. im. Mieczysława Karłowicza przeniesiono na 12 VI 2021 r. i wtedy też odsłonięto i poświęcono rzeźbę. Odsłonięcia dokonał dyrektor Ryszard Kusek przy muzyce góralskiej w wykonaniu górali z Żywiecczyzny: Marcina Pokusy (nauczyciela mieleckiej PSM) i jego syna Benedykta (ucznia tejże szkoły), a następnie rzeźbę poświęcił ks. Waldemar Ciosek – proboszcz parafii pw. Ducha Świętego w Mielcu.
Opis rzeźby: Zgodnie z zamysłem inicjatora – autor przedstawił postać kompozytora z ręką opartą na ostrym kształcie tła przypominającym górę Mały Kościelec w Tatrach, gdzie Karłowicz tragicznie zginął. Kompozytor patrzy z zachwytem na ukochane Tatry, ale także spogląda na każdego, który usiądzie obok… Rzeźba jest wykonana z mieszanki klejowo-cementowej i żywicy – materiału odpornego na warunki atmosferyczne i imitującego brąz.
(Więcej o Mieczysławie Karłowiczu w haśle: KARŁOWICZA MIECZYSŁAWA ULICA)
RZEŹBY PLENEROWE, powstały w ramach Ogólnopolskich Spotkań Rzeźbiarskich Mielec –1969 i Mielec –1979 oraz w latach 80. w ramach programu Parku Wypoczynku i Kultury w Mielcu. Są to: *„Biegaczki” – autor Henryk Burzec z Zakopanego (1964-1966), na stadionie MOSiR, *„Brzemię” – Ludmiła Stehnova z Warszawy (1969), przy ul. ks. P. Skargi, *„Dedal i Ikar” – Kazimierz Mierczyński z Sędziszowa Małopolskiego (1969), przy ul. E. Biernackiego, * „Gołąb” – Bernard Lewiński z Wrocławia (1969), w parku Oborskich, *„Iglica” – Ryszard Stryjecki z Warszawy (1969), na Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich, * „Kantata mielecka” – Ewelina Michalska z Warszawy, park Oborskich, * „Kompozycja I” – Mieczysław Kałużny z Warszawy (1969), przed Domem Kultury SCK, * „Kompozycja II” – Mieczysław Kałużny (1969), przed Domem Kultury SCK, * „Kompozycja III” – Mieczysław Kałużny (1979), na Górze Cyranowskiej, * „Kwiat paproci” – Alojzy Nawrat z Warszawy (1979), Ogródki Działkowe „Relaks”, *„Lot” – H. Burzec (1964-1966), przed głównym wejściem do SSE EURO-PARK, *„Matka-książka” – Antonina Wysocka-Jończak z Warszawy (1979), przy ul. J. Kusocińskiego, *„Miotacz” – H. Burzec, obok „Hotelu Polskiego”, *„Mój dom” – Ryszard Kozłowski z Warszawy (1979), przy al. Ducha Świętego, * „Muza” – Sergiusz Tumanian z Warszawy (1979), park przy ul. L. Solskiego, * „Pająk” – Grażyna Roman z Warszawy (1987-1989), plac zabaw przy ul. Kazimierza Wielkiego, *„Pierwsza miłość” – Bronisław Kubica z Warszawy (1969), w parku przy ul. S. Sękowskiego, * „Przeplotnia” – Grażyna Roman (1987-1989), plac zabaw przy ul. Kazimierza Wielkiego, *„Radość życia” – Henryk Burzec (1969), przy ul. M. Konopnickiej, *„Requiem” – Janina Barcicka z Warszawy (1969), park przy ul. S. Żeromskiego, *„Rodzina” – S. Tumanian (1979), przy ul. H. Sienkiewicza, * „Rodzina” – Maria Owczarczyk z Warszawy (1987-1989), park przy ul. S. Żeromskiego, *„Spotkanie” – Romuald Grodzki z Warszawy (1969), w parku Oborskich, * „Symfonia” – Janina Barcicka (1979), park przy ul. L. Solskiego, *„Tancerka” – H. Burzec (1964-1966), *„Zdobywcom przestworzy” – Ewelina Michalska w Warszawy (1969), przy ul. Wspólnej, * „Zjeżdżalnia” – Grażyna Roman-Dobrowolska (1987-1989), plac zabaw przy ul. Kazimierza Wielkiego, *„Zwycięzca” – Janina Mirecka z Warszawy (1979), przed Szkołą Podstawową nr 6. Dwie rzeźby zabawowe zostały zniszczone: „Spodek kosmiczny” – Marii Owczarczyk (1987-1989) na placu zabaw przy ul. Kazimierza Wielkiego i „Miś” – M. Owczarczyk w parku na Górze Cyranowskiej. Ponadto jedna rzeźba – „Słoneczny zegar” G. Roman (przy ul. Wolności) – po zniszczeniu została odnowiona, ale nieznani sprawcy ponownie ją zniszczyli. W następstwie działania warunków atmosferycznych i niekiedy celowego niszczenia co pewien czas rzeźby muszą być odnawiane lub remontowane, m.in. w 2019 r. wykonano prace przy 10 rzeźbach. W latach 2019-2020 r., w związku z budową nowych obiektów kilka rzeźb przeniesiono na nowe miejsca, jednak oddalone o około 80-100 m. Były to: „Kompozycja III” M. Kałużnego na Górze Cyranowskiej, „Matka-książka” A. Wysockiej-Jończak przy Bibliotece SCK i „Biegaczki” przy ul. J. Kusocińskiego.
RZEŹNIK JÓZEF, urodzony 3 III 1914 r. w Kębłowie, pow. mielecki, syn Jana i Marii z Małasińskich. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Padwi Narodowej. W latach 30. był wyróżniającym się działaczem ZMW „Wici” i Stronnictwa Ludowego w gminie Padew Narodowa. W 1937 r. został wcielony do 10 pułku artylerii ciężkiej w Przemyślu. Po ukończeniu szkoły podoficerskiej otrzymał awans na stopień kaprala działowego i we wrześniu 1938 r. zakończył służbę wojskową. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w 5 pułku artylerii ciężkiej w okolicach Przemyśla. Po zakończeniu walk i rozbrojeniu powrócił do domu w Kębłowie i zajął się gospodarstwem rolnym. Niemal równocześnie, bo już pod koniec 1939 r., rozpoczął działalność konspiracyjną pod pseudonimem „Lew”, stając na czele gminnej trójki, przekształconej w trójkę ROCH-a (kryptonim ruchu ludowego). Nieco później zorganizował grupę operacyjną Batalionów Chłopskich, która w 1943 r. liczyła 25 osób i utrzymała ten stan do końca okupacji hitlerowskiej. W ocenie komendanta obwodu BCh Jana Błachowicza był to jeden z najlepszych oddziałów specjalnych BCh w obwodzie mieleckim. Wykonał kilka brawurowych akcji, zdobywając na niemieckich żołnierzach dużą ilość broni i amunicji. Przeprowadził także ponad 150 mniejszych operacji bojowych. Zdobycze te służyły też innym oddziałom BCh na terenie obwodu mieleckiego. Oddział uczestniczył także w przewozie broni na akcję rozbicia więzienia w Mielcu (29 III 1943 r.), za co Józef Rzeźnik otrzymał awans na stopień porucznika czasu wojny. Wkrótce po wkroczeniu wojsk radzieckich został aresztowany, ale udało mu się uciec i ukrywał się przez pół roku. We wrześniu 1945 r. wstąpił do Milicji Obywatelskiej i do czerwca 1946 r. pełnił funkcję komendanta posterunku w Padwi Narodowej. Przed referendum (30 VI 1946 r.) został aresztowany i uwięziony w Mielcu, a po referendum zwolniony. Po tym incydencie złożył rezygnację z pracy w MO. Niedługo potem wstąpił do mieleckiej komórki opozycyjnej organizacji „Wolność i Niepodległość” (WiN), kierowanej przez Leona Wanatowicza. W latach 1946-1956 był wielokrotnie aresztowany i przesłuchiwany w sprawach posiadania broni, przynależności do WiN i współpracy z innymi organizacjami opozycyjnymi. W 1957 r. przeniósł się do Mielca i prowadził niewielkie gospodarstwo (2 ha). Należał do ZSL, a potem do PSL. Posiadał stopień starszego sierżanta rezerwy. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP. Zmarł 6 I 1999 r. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Mielcu przy ul. H. Sienkiewicza.
RZEŹNIK MIECZYSŁAW, urodzony 18 XII 1930 r. w Sulimowie, syn Jakuba i Marii z domu Orzech. Absolwent Liceum Pedagogicznego w Mielcu. Po maturze w 1949 r. pracował jako nauczyciel w Szkołach Podstawowych w Rudzie, Gawłuszowicach, Pławie i nr 3 w Mielcu oraz w I Liceum Ogólnokształcącym w Mielcu. W 1961 r. ukończył studia na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie i uzyskał tytuł magistra. W 1962 r. powierzono mu pełnienie obowiązków kierownika Ogniska Metodycznego w Mielcu, obejmującego opieką szkoły podstawowe w powiecie mieleckim. W latach 1967-1971 pełnił obowiązki podinspektora szkolnego w Wydziale Oświaty w Mielcu. Równocześnie ukończył Studium Nauczycielskie w Raciborzu (1969). W 1973 r. został mianowany profesorem szkoły średniej. W latach 1975-1980 pracował w Kuratorium Oświaty i Wychowania w Rzeszowie na stanowisku wizytatora, a od 1980 r. do przejścia na emeryturę był wizytatorem metodykiem w Instytucie Kształcenia Nauczycieli w Rzeszowie. W 1977 r. ukończył studium podyplomowe z zakresu zarządzania. Jako nauczyciel i wizytator wychowania fizycznego brał udział w organizacji wielu zawodów lokalnych, powiatowych i wojewódzkich w różnych dyscyplinach sportowych oraz przygotowywał indywidualnych uczestników i drużyny do startu w tych zawodach. Jako metodyk organizował kursy i konferencje szkoleniowe dla nauczycieli, propagując psychofizyczne i zdrowotne walory sportu młodzieżowego. Wyróżniony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi i Nagrodą Ministra Oświaty II stopnia. Zmarł 28 II 2009 r. Spoczywa na cmentarzu komunalnym w Mielcu przy ul. Królowej Jadwigi.
RZEŹNIK STANISŁAWA (z domu KOZIOŁ), urodzona 3 IX 1946 r. w Chorzelowie, pow. mielecki, córka Jana i Anny z domu Duszkiewicz. Absolwentka Liceum Pedagogicznego w Mielcu, maturę zdała w 1965 r. Pracę nauczycielską rozpoczęła od roku szkolnego 1965/1966 w Szkole Podstawowej w Dębnie Chałupkach, pow. leżajski, a w 1967 r. przeniosła się do Szkoły Podstawowej w Ławnicy, pow. mielecki. W 1968 r. ukończyła Studium Nauczycielskie w Krośnie (kierunek: wychowanie muzyczne) i została zatrudniona w Szkole Podstawowej nr 2 w Mielcu. Równocześnie studiowała matematykę na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie i w 1977 r. otrzymała tytuł magistra. Także w 1977 r. powierzono jej obowiązki wicedyrektora Szkoły Podstawowej nr 2, a w 1986 r. została dyrektorem tej placówki i funkcję tę pełni nadal. W 1981 r. ukończyła studia podyplomowe dla kadry kierowniczej w Rzeszowie, a w 1984 r. uzyskała II stopień specjalizacji zawodowej z zakresu zarządzania oświatą. Jest nauczycielem dyplomowanym. Kierując przez wiele lat szkołą w najstarszym w Mielcu budynku szkolnym, doprowadziła do jej wszechstronnego rozwoju oraz do poprawienia estetyki zewnętrznej budynku i unowocześnienia jego wnętrza z zachowaniem wszystkich walorów zabytkowych. Była współorganizatorem wielu uroczystości i imprez środowiskowych, m.in. w 1996 r. kierowała organizacją uroczystości 500-lecia oświaty mieleckiej. Pracy pedagogicznej nie przerywała na feriach zimowych i wakacjach, organizując i prowadząc kolonie i półkolonie dziecięce. Poza pracą zawodową wiele czasu poświęcała działalności społecznej. Należała do Ligi Kobiet, Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i chóru nauczycielskiego ZNP „Akord”. Wyróżniona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi i Odznaką „Przyjaciel Dziecka”. Funkcję dyrektora Niepublicznego Gimnazjum w Mielcu pełniła do 2008 r. Od 2010 r. zaangażowała się w działalność Mieleckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. W roku akademickim 2010/2011 była przewodniczącą rady programowej, a od 2012 r. jest członkiem zarządu. W 2015 r. została wybrana do nowo utworzonej Miejskiej Rady Seniorów, a następnie na jej przewodniczącą. Funkcję przewodniczącej powierzono jej także na II kadencję MRS (2019-2023). Jest współorganizatorką Mieleckich Dni Seniora. Ponadto jest członkiem Rady Osiedla J. Kilińskiego. W 2019 r. wyróżniona tytułem Honorowy Aktywny Senior, a w 2023 r. – „Pieczęcią Zasług Obywatelskich – Sigillum Meriti Civilis” TMZM im. Prof. W. Szafera.
RZEŹNIK ZBIGNIEW, urodzony 5 VI 1969 r. w Mielcu, syn Mieczysława i Stanisławy z domu Kozioł. Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. S. Konarskiego w Mielcu (klasa o profilu matematyczno-fizycznym). Maturę zdał w 1987 r. Równolegle uczęszczał do Państwowej Szkoły Muzycznej I st. im. M. Karłowicza i ukończył ją w 1985 r. Studia matematyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie ukończył w 1993 r. i otrzymał tytuł magistra. W roku szkolnym 1993/1994 uczył matematyki w Zespole Szkół Zawodowych im. prof. J. Groszkowskiego w Mielcu, a w latach 1994-1998 był nauczycielem matematyki i informatyki w Zespole Szkół Medycznych w Mielcu. Ponadto pełnił funkcję opiekuna samorządu szkolnego. W tym czasie (1995) ukończył studia podyplomowe z informatyki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 1998 r. jest nauczycielem matematyki i informatyki w II Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Mielcu. Przez dwie kadencje pełnił funkcję przewodniczącego Rady Szkoły. W grudniu 2001 r. ukończył studia z zakresu zarządzania oświatą w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Ponadto w latach 1997-2001 pracował w Katedrze Matematyki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, prowadząc ćwiczenia z matematyki i statystyki. W 2003 r. uzyskał tytuł nauczyciela dyplomowanego. Jest egzaminatorem Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (z matematyki) od początku przeprowadzania matur w nowej formie. Corocznie uczestniczy w poprawianiu matur z matematyki. Kilkunastu jego uczniów było uczestnikami Olimpiady Matematycznej na szczeblu okręgowym i dwóch na szczeblu centralnym, a kilkudziesięciu było finalistami i laureatami innych konkursów matematycznych o zasięgu wojewódzkim i ogólnopolskim. Od młodości pasjonował się sportem. W latach szkolnych trenował piłkę ręczną w Stali Mielec, a w czasie studiów grał w zespole AZS WSP Rzeszów. Wtedy też ukończył kurs instruktora sportu, uzyskując stopień instruktora piłki ręcznej oraz kurs sędziego piłki ręcznej. Od roku szkolnego 2008/2009 pełni funkcję dyrektora II Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Mielcu. Ponadto w latach 2009-2014 prowadził ćwiczenia z matematyki w Zamiejscowym Ośrodku Dydaktycznym AGH Kraków w Mielcu oraz przez rok był wolontariuszem w KCEM „Kana” w Mielcu. W 2010 r. otrzymał od Zarządu Głównego Towarzystwa Matematycznego i Komitetu Głównego Olimpiady Matematycznej medal LX-lecia Olimpiady Matematycznej za wybitne osiągnięcia w kształceniu olimpijczyków. W wyborach samorządowych w 2014 r. został wybrany na radnego Rady Miejskiej w Mielcu na kadencję 2014-2018, Mandat radnego Rady Miejskiej w Mielcu uzyskał także w wyborach samorządowych w 2018 r. na kadencję 2018-2023 i powierzono mu funkcję wiceprzewodniczącego Rady.
RZĘSIKOWSKI STANISŁAW, urodzony 3 III 1895 r. w Biegonicach, powiat nowosądecki, syn Wawrzyńca i Małgorzaty z domu Majcher. Uczył się w Seminarium Nauczycielskim w Nowym Sączu. Naukę przerwał wybuch I wojny światowej i powołanie do armii austriackiej. Służył w stopniu kaprala w 20 pułku piechoty. W 1916 r. dostał się do niewoli rosyjskiej. Po powrocie z niewoli w 1918 r. wstąpił do tworzącego się Wojska Polskiego, a następnie do Policji Państwowej. Od 1 XII 1919 r. służył na posterunkach PP w Trzetrzewinie, Gródku nad Dunajcem, Rytrze, Starym Sączu (pow. nowosądecki), Wieprzu (pow. wadowicki) i Mogilanach (pow. krakowski). W 1921 r. otrzymał awans na starszego posterunkowego. W 1931 r. powierzono mu funkcję pełniącego obowiązki komendanta posterunku w Siedlcach (pow. nowosądecki). W 1934 r. awansowano go na stopień przodownika, a od 1 IV 1935 r. został komendantem posterunku w Korzennej (pow. nowosądecki). Z dniem 20 IX 1938 r. objął stanowisko komendanta posterunku w Mielcu. Wyróżniony m.in. Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 i Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. W pierwszych dniach września 1939 r., po wkroczeniu wojsk niemieckich do Polski, ewakuował się wraz z innymi mieleckimi policjantami i urzędnikami państwowymi w kierunku wschodnim. Wejście armii radzieckiej na wschodnie tereny Rzeczypospolitej 17 IX 1939 r. zastało go w okolicach Tarnopola. Tam został aresztowany przez Rosjan i uwięziony w obozie NKWD w Ostaszkowie. 13 IV 1940 r. został wywieziony do więzienia w Twerze i tam zamordowany. (Lista wywozowa nr 026/1 z 13 IV 1940 r., poz. 44) Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje. Decyzją Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 X 2007 r. został pośmiertnie mianowany na stopień aspiranta. Jego męczeńską śmierć upamiętniono m.in. w Katedrze Polowej oraz Muzeum Katyńskim w Cytadeli w Warszawie, kościele św. Wawrzyńca Męczennika w Nowym Sączu-Biegonicach, kościele św. Kazimierza w Nowym Sączu oraz na Ścianie Katyńskiej w Mielcu.
RZOCHOWSKA (ULICA), jedna z głównych ulic osiedla Rzochów. Ma 1300 m długości i asfaltową nawierzchnię. Biegnie najpierw jako przedłużenie ul. Wojsławskiej (fragment drogi wojewódzkiej 985 Nagnajów-Mielec-Dębica), a następnie obok cmentarza parafialnego, przez Przedmieście – prastarą część Rzochowa, obok plebanii i kościołów (starego i nowego), przez środek dawnego miasta Rzochowa, by przy jego ostatnich zabudowaniach połączyć się z ul. Dębicką. Przez setki lat (od powstania miejscowości Rzochów) stanowiła część traktu z Pilzna, przez Rzochów i Mielec, do Sandomierza. W latach 70. XX w. tranzytowy ruch kołowy przeniesiono na nowo wybudowaną ulicę Dębicką, ale ul. Rzochowska pozostała nadal główną ulicą osiedla Rzochów. Od niej wybiegają inne ulice: Jagodowa, Wandy, św. Marka i Kolejowa. W 2021 r. zakończono jej remont.
Nazwa ulicy: RZOCHOWSKA wiąże się z nazwą osiedla, a kiedyś miasta rywalizującego z Mielcem.
RZOCHOWSKI POTOK, potok wypływający ze źródła w lesie w okolicach Rzemienia, w pobliżu leśnych grup domów Białego i Papierni. Płynie obok Ośrodka Wypoczynkowego w Rzemieniu, a następnie w kierunku zachodnim do centrum Rzochowa, pomiędzy ul. Wandy a zapleczem wschodniej pierzei Rynku Rzochowskiego, wzdłuż ul. Rzochowskiej (po stronie zachodniej) i skręcając w lewo, wpada do rzeki Wisłoki. Ma ponad 3,5 km długości. Jego regulację przeprowadzono w pierwszym dziesięcioleciu XX w., a później wykonywano tylko drobne prace melioracyjne. Dwa mostki nad potokiem na terenie centrum Rzochowa przebudowywano kilkakrotnie, ostatni raz przed kilku laty.
RZOCHÓW (SOCHOW, ZOCHOW, ŻOCHÓW), osiedle w południowej części Mielca, niegdyś odrębne miasto. W jego granicach znajdują się ulice: Biedronki, Dębicka, Grabiowa, Grzybowa, Jagodowa, Kolejowa, Łuże, Podleśna, Rynek Rzochowski, Rzochowska, Św. Marka, Wandy. Liczy około 910 mieszkańców. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od imienia założyciela lub właściciela osady.
Historia Pierwsze ślady pobytu człowieka na opisywanym terenie pochodzą z około 2500 lat p.n.e. W czasie badań archeologicznych w 1962 r. natrafiono na pozostałości cmentarzyska ciałopalnego (całopalnego), pochodzącego z okresu kultury łużyckiej. Pierwsza pewna wzmianka o osadzie Sochow pojawia się w dokumencie z 1339 r. Sama osada powstała zapewne wcześniej, w czasach akcji osadniczej prowadzonej po obu stronach rzeki Wisłoki. Na początku XIV w. właścicielami tych terenów byli: kasztelan sieciechowski Pełka z Galowa (nieślubny syn króla Kazimierza Wielkiego) i jego żona Małgorzata. W 1365 r. część Rzochowa (i Trześń) drogą zastawu trafiła w ręce Rafała z Tarnowa (zm. 1372/1373). Około 1373-1374 powstała parafia rzymskokatolicka i kościół św. Marka Ewangelisty. 26 IV 1379 r. Jan z Tarnowa odkupił za 300 grzywien od Niemierzy z Galowa (syna Pełki) Rzochów, Trześń i kilka innych wsi na terenie Ziemi Sandomierskiej. Starania Tarnowskich o zezwolenie na założenie miasta na zakupionych terenach uwieńczone zostały powodzeniem około 1383 r. Wtedy to król Ludwik Węgierski zezwolił Janowi Tarnowskiemu na lokację miasta Rzochowa na prawie magdeburskim, zakupienie wsi Grabie oraz nadanie nowemu miastu prawa organizowania trzech jarmarków w roku (8 V, Boże Ciało i 29 IX) i tygodniowych targów w soboty. Centrum miasta stanowił zapewne czworoboczny rynek. Przy rynku stały domy najbogatszych mieszczan, a prawdopodobnie na środku rynku – ratusz i kramy. Dokumenty wspominają także o dwóch bramach, co świadczyłoby o istnieniu wałów obronnych. Od początku życia miasta mieszkańcy zajmowali się rzemiosłem, a zwłaszcza: bednarstwem, garbarstwem, garncarstwem, kołodziejstwem, szewstwem i tkactwem oraz rzemiosłami wytwarzającymi żywność. Dzięki nadanym przywilejom prowadzono ożywiony handel. Powszechnymi zajęciami mieszczan były też uprawa roli i hodowla zwierząt domowych. Zgodnie z prawem niemieckim miastem w imieniu właścicieli zarządzał wójt zwany też burmistrzem. Przez cały niemal wiek XV miastem zarządzali wójtowie dziedziczni: Goworko, jego syn Urban i drugi syn Mikołaj. Dla zapewnienia większego bezpieczeństwa swoich ziem, głównie przed napadami Tatarów, Tarnowscy zbudowali w pobliskim Rzemieniu zamek, w którym rolę obserwacyjną i obronną pełniła wieża. W pobliżu krzyżowały się bowiem dwa szlaki handlowe: gościniec sandomierski i gościniec ruski. Także jako właściciele Rzochowa Tarnowscy wykazywali widoczną troskę o jego rozwój. Byli to: Jan (26 IV 1379 r. zakupił Rzochów i założył miasto), jego syn Jan (od 1409 do 1433? lub później ), Czeszka Elżbieta ze Sternberka – żona Jana (chyba do śmierci w 1448?), Jan Feliks – jej syn, wojewoda lubelski, kasztelan wiślicki (od 1 II 1448 r. do 1484?), Jan Feliks Szram – syn wojewody lubelskiego (od 1487 r. do 1507 r.). W czasie najazdu tatarskiego w 1502 r. Rzochów został niemal całkowicie zniszczony i został zwolniony z podatków i opłat. Kilka lat później przekazywał jednak pieniądze do skarbu państwa, a to znaczyło, że odbudowywał się. Chyba jednak w dalszych latach przeżywał kłopoty, bowiem Stanisław Tarnowski – syn Szrama (1508-1528/1530), musiał wystarać się w 1527 r. u króla Zygmunta Starego potwierdzenie dokumentu lokacyjnego dla Rzochowa. O rozwój klucza rzochowsko-rzemieńskiego dbali kolejni Tarnowscy – synowie Stanisława: Stanisław, Wojciech i Jan Amor (1528/1530-1571/1574), a następnie syn Wojciecha – Stanisław (1571/1574-1585), ożeniony z Zofią c. Stanisława Mieleckiego. W XVI w. działalność produkcyjno-usługową rozwinął młyn, a spore dochody uzyskiwały piekarnie i jatki rzeźnicze. Pod koniec XVI w. ważną rolę zaczął odgrywać Młyn Blechowy (folusz i blech). W 1581 r. miasto liczyło ok. 350-500 mieszkańców. Stałymi zajęciami większości mieszczan były rolnictwo i sadownictwo. Rzochowianie odrabiali też pańszczyznę na polach właścicieli miasta i przekazywali określoną daninę w naturaliach. W 1557 r. na przedmieściu Rzochowa Tarnowscy zbudowali, a następnie utrzymywali kaplicę pod wezwaniem św. Anny i szpital dla ubogich i bezdomnych. Około 1565 r. Jan Tarnowski („Rzemieński”) zamienił kościół rzochowski na zbór kalwiński, a duchownych katolickich wypędził w Rzochowa. Rekatolizację tego kościoła około 1577 r. przeprowadził jego syn – Stanisław. On też troszczył się o kaplicę szpitalną. Już po jego śmierci prepozyturę szpitalną erygował w 1587 r. biskup krakowski Piotr Myszkowski. W 1590 r. zbudowano nowy kościół szpitalny drewniany. (Konsekrował go w 1638 r. biskup Tadeusz Oborski, sufragan krakowski.) Po bezpotomnej śmierci Stanisława Tarnowskiego i jego żony Zofii (z Mieleckich) Rzochów i okolice przejął w 1585 r. Hieronim Mielecki, a po nim jego córka Anna (po mężu Ratowska). Ona to sprzedała w 1616 r. dobra rzochowsko-rzemieńskie Stanisławowi Lubomirskiemu. Prawdopodobnie w tym okresie przybyli do Rzochowa pierwsi Żydzi. Trudnili się handlem i prowadzili karczmy, które w latach 1637-1640 wydzierżawił im zięć St. Lubomirskiego – Franciszek Kazimierz Czarnkowski, a później syn Stanisława – Aleksander Michał. W czasie potopu szwedzkiego Rzochów został splądrowany i spalony, ale wkrótce odremontowano go. Nie wiadomo, kiedy zlikwidowano wały obronne i bramy, ale istnieją przypuszczenia, że uczyniono to właśnie w tym czasie. Nadal centrum stanowił rynek z dominującym „Domem Wójtowskim” oraz drewnianą zabudową wokół. Ponieważ zniszczony został także kościół – A.M. Lubomirski osadził w Rzochowie, po uzyskaniu zgody Jana III Sobieskiego, jeńców tureckich i tatarskich i oni to właśnie pracowali przy odbudowie kościoła. Po śmierci A.M. Lubomirskiego w 1702 r. dobra rzochowsko-rzemieńskie przejął na krótko jego syn Józef Karol, a następnie syn tegoż – Aleksander Dominik. Ten nie miał potomka, toteż majątek dostał się jego siostrze Mariannie – księżnej, żonie księcia Pawła Karola Sanguszki. Kolejnymi właścicielami byli: Lubomirscy (do końca XVIII w.), Lasoccy, Wodziccy, Stadniccy, hr. Kunegunda Stadnicka i jej mąż Cajetan de Verszowiec Rey. Po I rozbiorze Polski (1772) Rzochów znalazł się w cyrkule tarnowskim (podobnie jak Mielec) i został zaliczony do kategorii miasteczek. W 1781 r. oficjał tarnowski ks. Jan Duwall zniósł prepozyturę szpitalną, a kościół szpitalny św. Anny zamieniono na szpital dla ubogich. Od 1834 r. właścicielami miasta zostali: córka Reya Aleksandra i jej mąż Feliks Bogusz, oficer, budowniczy kościoła w Rzochowie, plebanii i budynków gospodarczych. Rynek pozostawał bez zmian, a w zabudowie pojawiły się domy gminne, jeden dla szkoły, od południa, a drugi w narożniku pierzei północnej, od strony drogi. W centrum stała też bożnica żydowska, zbudowana pod koniec XVIII w. W XIX w. Rzochów słynął z szewców i krawców. Obie grupy miały swoje cechy, które przetrwały do I wojny światowej. Inne rzemiosła z wolna upadały, zdominowane przez rzemiosło rozwijające się w pobliskim Mielcu. W 1839 r. wielka powódź zniszczyła zachodnią część Rzochowa, m.in. zbudowany w 1824 r. drewniany kościół, plebanię i cmentarz. Nowy drewniany kościół został wybudowany na wyższym terenie w 1840 r. i tak solidnie, że dotrwał do dzisiejszych czasów. W czasie rabacji chłopskiej w 1846 r. wielu okolicznych właścicieli i dzierżawców z rodzinami schroniło się w Rzochowie, którego pilnowali mieszczanie rzochowscy. Po powstaniu powiatów w latach 1853-1855, miasteczko weszło w skład powiatu kolbuszowskiego. Liczne interwencje w sprawie zmian granic powiatów spowodowały, że w 1867 r. Rzochów, wraz z wieloma miejscowościami leżącymi na południe od Mielca, został włączony do powiatu mieleckiego. W latach 70. stał się przystanią dla kilku uczestników powstania styczniowego 1863, którzy podjęli działalność gospodarczą. Po Feliksie Boguszu właścicielem majątku rzochowsko-rzemieńskiego został jego syn – Zdzisław (żonaty z Jadwigą Chłoniewską), a wkrótce potem przejęły go ich dzieci – Aleksandra i Feliks. Feliks Eques de Ziembic Bogusz zmarł 26 VI 1876 r. i został pochowany w kaplicy Boguszów. Z Aleksandrą ożenił się hrabia Gustaw Szaszkiewicz i on został kolejnym dziedzicem dóbr rzochowsko-rzemieńskich. Ostatnie dwudziestolecie XIX w. wniosło sporo ożywienia i spowodowało widoczny rozwój Rzochowa, który liczył wówczas około 740 mieszkańców, w tym ledwie kilkudziesieciu Żydów. W 1887 r. oddano do użytku linię kolejową Dębica-Rozwadów, a w Rzochowie zbudowano stację osobowo-towarową. W tym czasie otwarto także placówkę pocztową. W historii miasteczka wielokrotnie zdarzały się pożary, przy których niezorganizowani i nieposiadający odpowiedniego sprzętu gaśniczego rzochowianie byli niemal bezradni. W latach 1891-1894 udało się zorganizować straż pożarną, a pierwszym naczelnikiem został jej inicjator Zygmunt Hollender – ówczesny naczelnik poczty. W 1901 r. utworzono kasę Stefczyka – jedną z pierwszych w powiecie mieleckim. W tym czasie powstało też kółko rolnicze. W 1912 r. odbyła się uroczystość poświęcenia figury Matki Bożej Niepokalanie Poczętej, ustawionej na rynku przy drodze przez Rzochów. Odtąd tradycją stało się okrążanie figury przed i po ślubie kościelnym przez parę młodą i uczestników wesela na uroczyście przybranych wozach. (W 1920 r. figurę przeniesiono na środek rynku.) W latach 1911-1914 zbudowano nową szkołę. W czasie początkowych działań wojennych 1914-1915, kiedy front czterokrotnie przetoczył się przez Rzochów i dwukrotnie okupowały go wojska rosyjskie (21 IX – 5 X 1914 r., 10 XI 1914 – 10 V 1915 r), duża część miasta została zniszczona, a na terenie szkoły urządzono niewielki cmentarz wojenny. W 1916 r. kierownictwo rzochowskiej szkoły objął Bronisław Greiss. Z jego inicjatywy jeszcze w tym samym roku przeniesiono zwłoki żołnierzy na cmentarz w Białym Borze, urządzono tymczasowy budynek gminny i zorganizowano szereg ciekawych form kulturalno-oświatowych, m.in. zespół dramatyczny, kółko oświatowe i czytelnię. Zainteresowanie mieszkańców tą działalnością było tak duże, że w latach 1918-1919 w miejscu starej szkoły wybudowano nowy dom gminny, ze salą i sceną, kancelarią gminy i mieszkaniem dla kierownika kółka rolniczego. Wielkim nieszczęściem był natomiast pożar w dniu 29 IX 1919 r., kiedy to spłonęło kilkanaście domów mieszkalnych i kilkadziesiąt obiektów gospodarczych, w tym część plebańskich. Lata 20. zapisały się w historii Rzochowa wieloma pozytywnymi wydarzeniami. W 1922 r. B. Greiss został wybrany posłem na Sejm, a w 1924 r. prezesem miejscowej straży pożarnej. Dzięki jego staraniom, przy współudziale innego posła – rzochowianina Karola Popiela, udało się wybudować w latach 1922-1925 r. okazałą strażnicę ze spinalnią. W tym czasie przy rynku, jak opisał młody mielecki historyk S. Kryczyński, stały drewniane domy, niektóre z podcieniami i facjatkami, a nieco obok bożnica z drewna z ganeczkami i podcieniowymi słupkami. Nie słabła aktywność rzochowian. W 1929 r. założono strażacką orkiestrę dętą. W lipcu tegoż roku witano na rynku prezydenta RP prof. Ignacego Mościckiego, jadącego do Mielca na spotkanie z władzami miasta. Dużą aktywność przejawiał także Związek Młodzieży Katolickiej. Od 1934 r. działała Akcja Katolicka, a od 1936 r. organizacja „Caritas”, która objęła opieką wszystkich biednych na terenie parafii. W latach 1936-1937 Rzochów gościł zloty Zarządów: Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej (21-28 VII 1936 r.) i Młodzieży Żeńskiej (3-12 VIII 1937 r.). Aktywne były także: straż pożarna, zespoły artystyczne, drużyna harcerska im. J. Poniatowskiego (powstala w 1926 r.) oraz koło ZMW „Wici”. Aktywności społecznej nie towarzyszył jednak rozwój przestrzenny i demograficzny miasta. W wyniku reformy administracji, przeprowadzonej w latach 1932-1935, Rzochów utracił prawa miejskie i został włączony w granice Gminy Zbiorowej Mielec (tzw. wiejskiej). 8 IX 1939 r., a więc tydzień po napaści Niemiec na Polskę, wojsko niemieckie zajęło Rzochów i Mielec oraz okoliczne miejscowości. Wkrótce potem ustanowiono w Mielcu władze okupacyjne, a utrzymywanie porządku i ładu w mniejszych miejscowościach, m.in. w Rzochowie, powierzono polskiej policji granatowej. Początkowo udawało się unikać większych konfliktów, ale z biegiem czasu było coraz gorzej. Na liście zakładników, którym grożono pozbawieniem życia za ruch oporu, umieszczono Bronisława Greissa. Na przełomie 1940/1941 wysiedlono wszystkich Żydów z Rzochowa, prawdopodobnie do Mielca. Polecono rzochowianom rozebrać bożnicę, ale nie znaleziono chętnych i ostatecznie rozbiórkę wykonali w 1941 r. robotnicy sprowadzeni z innych miejscowości. Ostrzeżony przed aresztowaniem ks. proboszcz Karol Dobrzański zdołał uciec i ukrywał się do końca okupacji. Mimo zagrożeń część rzochowian brała udział w różnych formach konspiracji. W 1940 r. wydawano w Rzochowie gazetkę „Stokrótka” redagowaną przez Wilhelma Lotza w Przecławiu. W okolicy działał aktywnie oddział partyzancki ZWZ-AK Aleksandra Rusina (ps. „Rusal”), którego członkami byli także rzochowianie. W latach 1943-1944 Rzochów posiadał kryptonim „10” w siatce kontaktowej Komendy Obwodu AK Mielec. B. Greiss, jego żona Maryla i Antoni Marcićkiewicz prowadzili tajne nauczanie w zakresie I i II klasy gimnazjalnej. Starano się też przeżyć trudny czas wojny, legalnie rejestrując 16 VI 1941 r. w Tarnowie spółkę spożywczą „Samopomoc” o charakterze rolniczo-handlowym. 29 I 1944 r. na bazie tej spółki powołano Spółdzielnię Rolniczo-Handlową. Ponadto Niemcy zorganizowali firmę wydobywającą żwir z Wisłoki oraz firmę NOLL (1943), która budowała drogi. Plusem tej działalności było ochronienie młodzieży pracującej w tych firmach od wywózki do Niemiec. W pierwszych dniach sierpnia 1944 r. przez Rzochów i okolice przetoczył się front. Szczególnie ciężki i krwawy bój stoczono o stację w Rzochowie 3 – 4 VIII 1944 r., a wkrótce potem (5 VIII) wojska radzieckie wyparły Niemców za Wisłokę. W czasie tych działań wojennych duża część rzochowskich zabudowań została spalona lub zniszczona. Na podstawie reformy rolnej PKWN z 6 IX 1944 r. i parcelacji majątków – właściciele majątku rzochowsko–rzemieńskiego Włodzimierz i Antoni Szaszkiewiczowie, synowie Gustawa, zostali pozbawieni tych dóbr i wyjechali do Krakowa, a ziemia została rozparcelowana. Jesienią tego roku grupa młodych rzochowian otrzymała powołanie do wojska i walczyła w szeregach 2. Armii Wojska Polskiego w końcowej fazie II wojny światowej. Poniesiono ofiary, m.in. Wiktor (ojciec) i Jan (syn) Matuszkiewiczowie zginęli 23 IV 1945 r. w Tzschelln. Utworzona w 1944 r. Gromadzka Rada Narodowa w Rzochowie podjęła starania o przywrócenie normalnego życia. Rozpoczęto naprawianie budynków i usuwanie innych szkód. Uruchomiono sklep, pocztę, przedszkole, szkołę i ogólnodostępną świetlicę szkolną. Reaktywowano harcerstwo, tworząc drużynę im. Mieszka I. Powrócił do parafii ks. K. Dobrzański i doprowadził do naprawienia szkód w obiektach parafialnych. W wyniku podziału administracyjnego w 1947 r. Rzochów stanowił gromadę należącą do gminy Mielec. W tym czasie odrodziła się straż pożarna, której sprzęt został zniszczony w czasie wojny. Wznowiły działalność zespoły artystyczne: strażacka orkiestra dęta i teatr amatorski prowadzony przez nauczycieli Jana Gargałę i Walerię Ciebierę. W grudniu 1954 r. GRN w Rzochowie została zlikwidowana, a Rzochów znalazł się w granicach Gromadzkiej Rady Narodowej w Rzemieniu. W latach 50. i 60. coraz więcej osób z Rzochowa podejmowało pracę w Mielcu, głównie w WSK. Praca zawodowa (na zmiany) i na roli, a także wyjątkowe atrakcje sportowe w Mielcu, nie zostawiały wiele czasu na aktywność społeczną, toteż działalność kulturalna w Rzochowie niemal całkowicie zanikła. W latach 1957-1958, staraniem miejscowego Komitetu Elektryfikacyjnego z przewodniczącym Michałem Smaczniakiem na czele, wykonano czynem społecznym elektryfikację, a pierwsza żarówka zabłysła na Wielkanoc 1958 r. W rezultacie kolejnej reformy podziału administracyjnego kraju – od 1973 r. Rzochów został włączony w granice Gminy Mielec (wiejskiej). Miał wówczas około 760 mieszkańców i około 180 budynków, z roku na rok coraz więcej murowanych. W 1981 r. rozebrano starą strażnicę, a w 1984 r. rozpoczęto na tym miejscu budowę nowego budynku wielofunkcyjnego. Zbiegło się to niemal z przyłączeniem Rzochowa do Mielca (1985) i odtąd władze miejskie podjęły trud wybudowania obiektu. Do użytku oddano go w 1989 r. i umieszczono tam Ochotniczą Straż Pożarną, przychodnię lekarską, filię Miejskiej Biblioteki Publicznej w Mielcu, sklep i placówkę pocztową. W latach 80. i 90. wykonano sieć gazową (1984-1991), sieć wodociągową, rozbudowano budynek Szkoły Podstawowej nr 12 i przeprowadzono remonty ulic wokół rynku i przy kościele. W latach 1994-2002 społeczeństwo Rzochowa, pod duszpasterskim przywództwem proboszcza ks. Jerzego Ptaka, zdobyło się na olbrzymi wysiłek, budując nowy kościół św. Marka Ewangelisty. W 2010 r. zabytkowy drewniany kościół pw. św. Marka został przeniesiony do skansenu w Kolbuszowej. Ukończono na terenie osiedla budowę kanalizacji sanitarnej i przeprowadzono renowację kanalizacji istniejącej.
Wójtowie, burmistrzowie miasta Rzochowa: Sebastian Butka (Budka) – ok. 1603 r., Wojciech Butka – ok. 1641, Tomasz Zdebski – ok. 1655, Stanisław Kucharczyk – ok. 1691, Wawrzyniec Snopkiewicz – ok. 1708, Jan Wydro – ok. 1854, Kazimierz Nowicki – ok. 1871, Mateusz Wydro – ok. 1894, Paweł Nowicki – ok. 1918, Jan Siewierski – ok. 1925, Rudolf Pyzikiewicz (ostatni burmistrz, a następnie wójt) – 1933–1944.
Części Rzochowa: Blechowe (Grodek) – przy drodze do Dębicy, Urodzajne Pole, Grabie, Rżyska, Różańcówka, Szkotnia (pastwisko miejskie), Przedmieście (od strony Wojsławia), Nadstawie, Zawisłocze (przy Kiełkowie), Księży lasek.
Zwyczaje: Powiadamianiem mieszkańców o zarządzeniach zajmował się „rozkaźny”, który przy pomocy bębna gromadził ludzi i ogłaszał komunikaty władz. Ostatnim „rozkaźnym” był Mieczysław Smaczniak, który zakończył działalność ok. 1960 r.
RZOSIŃSKI BOGUMIŁ, urodzony 11 VI 1965 r. w Ostrołęce, syn Jerzego i Cecylii z domu Jakubowicz. W 1985 r. ukończył szkołę zawodową w Zawierciu. Pracował w WSK PZL-Mielec (monter płatowców), Państwowym Gospodarstwie Ogrodniczym w Mielcu (hydraulik), Towarzystwie Opieki nad Zwierzętami w Mielcu (opiekun zwierząt) i MPGK w Mielcu (robotnik terenów zielonych). Pierwszy raz oddał honorowo krew w 1983 r. W 1997 r. wstąpił do PCK i został członkiem Klubu HDK w Mielcu. Do 2011 r. oddał 31 150 ml krwi. Wyróżniony m.in. Odznakami Zasłużonego HDK III, II i I stopnia.
RŻANY ALINA (siostra zakonna), urodzona 15 I 1963 r. w Borowej, powiat mielecki, córka Mieczysława i Zofii z domu Wieczerzak. Ukończyła Zasadniczą Szkołę Zawodową w Mielcu (1981). W 1984 r. wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Starej Wsi i tam rozpoczęła postulat. Także w Starej Wsi przebywała na formacji i tam odbyły się jej obłóczyny (1985) oraz złożenie ślubów czasowych (1987) i ich ponowienie (1988). Od 1986 r. do 1989 r. brała udział w junioracie w Tarnowie. W 1988 r. ukończyła Studium Katechetyczne w Kałkowie. Śluby wieczyste złożyła w 1992 r. w Szczucinie. Od 1989 r. pracowała w Czchowie jako zakrystianka oraz opiekunka chorych i dziewcząt z rodzin biednych i patologicznych. W 1993 r. ukończyła Liceum Ogólnokształcące dla Pracujących w Tarnowie i zdała maturę. W 1995 r. została mianowana przełożoną wspólnoty sióstr w Czchowie.
RŻANY ANDRZEJ, urodzony 26 IX 1973 r. w Mielcu, syn Józefa i Marii z Gładzikowskich. Ukończył liceum ogólnokształcące. Treningi bokserskie rozpoczął w 1986 r. w klubie Igloopol Dębica. W 1992 r. przeszedł do II-ligowego Hetmana Zamość, a w 1993 r. – do I-ligowej (ekstraklasowej) Gwardii Wrocław i w jej barwach walczył do końca wyczynowej kariery w 2007 r. Zdobył 11 tytułów mistrza Polski w dwóch kategoriach – papierowej i muszej, a ponadto 2 razy był wicemistrzem i raz brązowym medalistą. Był wielokrotnym reprezentantem Polski. Trzykrotnie uczestniczył w igrzyskach olimpijskich. W Barcelonie (1992) odpadł w eliminacjach, a w Sydney (2000) i Atenach (2004) dotarł do ćwierćfinałów (5 – 8 miejsce). Zdobył brązowy medal na Mistrzostwach Świata w Houston (1999) i brązowy medal na Mistrzostwach Europy w Puli (2004). Był szkoleniowcem bokserów Wisłoka Rzeszów. Studiował wychowanie fizyczne na Uniwersytecie Rzeszowskim. Prowadzi zajęcia bokserskie z młodzieżą w SOHO Body Spirit Dębica.
RŻANY DARIUSZ MICHAŁ, urodzony 6 I 1973 r. w Tarnobrzegu, syn Tadeusza i Danuty z domu Kuca. Absolwent Technikum Budowlanego w Mielcu, maturę zdał w 1994 r. Studiował na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska (kierunek – konstrukcje budowlane i inżynierskie) Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza w Rzeszowie i w 2001 r. uzyskał tytuł inżyniera. W 1997 r. został zatrudniony w Urzędzie Miejskim w Mielcu w Biurze Inwestycyjno-Technicznym na stanowisku podinspektora, a następnie inspektora. Zajmował się przygotowaniem i nadzorem inwestorskim licznych inwestycji budowlanych realizowanych przez Gminę Miejską Mielec. W latach 2015-2017 w ramach działalności gospodarczej prowadził biuro inwestycyjne budownictwa. Od 1 IV 2017 r. pełni funkcję powiatowego inspektora nadzoru budowlanego w Mielcu. W 2020 r. uzyskał tytuł magistra inzyniera na Wydziale Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury (kierunek – budownictwo, specjalność – konstrukcje budowlane i inżynierskie, budownictwo zrównoważone) Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza w Rzeszowie. Odznaczony Brązowym Medalem „Za Zasługi dla Pożarnictwa”.
RŻANY MARIAN, urodzony 14 VIII 1959 r. w Mielcu, syn Stanisława i Genowefy z domu Jagusiak. Absolwent II Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Mielcu, maturę zdał w 1978 r. Studiował na Wydziale Prawa i Administracji na Uniwersytecie Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, uzyskując w 1985 r. tytuły magistra prawa i magistra administracji. W okresie nauki w liceum i na studiach był członkiem chóru chłopięco – męskiego „Mieleckie Słowiki”, a następnie chóru mieszanego UMCS. W latach 1985-1986 pracował jako referent w Urzędzie Miejskim w Mielcu. Od września 1986 r. do września 1988 r. odbył etatową aplikację sędziowską w Sądzie Rejonowym w Kolbuszowej. W październiku 1988 r. został asesorem, a następnie sędzią w Sądzie Rejonowym w Ropczycach. Z dniem 1 II 1992 r. powołano go na funkcję prezesa Sądu Rejonowego w Kolbuszowej i pełnił ją do 30 V 1998 r. Z dniem 1 VI 1998 r. został przeniesiony na stanowisko sędziego Sądu Rejonowego w Mielcu. Od 10 VII 1998 r. do 10 VII 2002 r. pełnił funkcję prezesa Sądu Rejonowego w Mielcu. Aktualnie sprawuje funkcję przewodniczącego IV Wydziału Pracy w Sądzie Rejonowym w Mielcu, orzekając w sprawach pracowniczych i karnych. W wyborach do samorządu powiatowego w 1998 r. i 2002 r. pełnił funkcję przewodniczącego Powiatowej Komisji Wyborczej w Mielcu.
RŻANY TADEUSZ, urodzony 27 VIII 1953 r. w Woli Pławskiej, pow. mielecki, syn Stefana i Haliny z domu Lis. Absolwent Technikum Samochodowego w Rzeszowie z maturą w 1977 r. Ponadto ukończył szereg kursów i szkoleń specjalistycznych. W młodości uprawiał boks w FKS Stal Mielec. Pracę zawodową rozpoczął w Przedsiębiorstwie Transportowym Handlu Wewnętrznego (PTHW) w Mielcu, a następnie pracował w Spółdzielni Produkcyjnej w Sadkowej Górze, pow. mielecki. Prowadził też gospodarstwo rolne. W 1988 r. podjął własną działalność gospodarczą i został członkiem Spółdzielni Rzemieślniczej „Wielobranżowej” w Mielcu. Udzielał się społecznie. W maju 1997 r. został wybrany na członka Zarządu Spółdzielni i w tej roli działał do VII 2012 r. W okresie od VII 2012 r. do IV 2021 r. pełnił z wyboru funkcję społecznego zastępcy prezesa Zarządu Spółdzielni. W wyborach w kwietniu 2021 r. powierzono mu funkcję prezesa Zarządu Spółdzielni. Wyróżniony Brązową Odznaką „Za Zasługi dla Rzemiosła Polskiego”.
RŻYSKA, południowo-wschodnia część miejscowości Wojsław, a od 1985 r. część osiedla Wojsław w Mielcu. Na jej terenie w XIX w. stał stary dwór właścicieli majątku wojsławskiego. Tam prawdopodobnie odbywały się niektóre potajemne spotkania organizatorów powstania 1846 r.